Sağlık Bilgi Sistemleri Tarihi, History of Health Information Systems, SBS, HIS, Tarih, History, Mehmet Keçeci, メフメット ケチェジ, めふめつと けちえじ, Mefumetto Kecheji
Kitabı. Tıbbın Babası 2.Ayurveda (MÖ 100-3000, MS 100) Hint Tıbbı 3.Lokman Hekim (MÖ 900-1111) Hz. Süleyman (a.s.)’ın doktoru. 4.Hipokrat, Hippocrates (İyonyalı): Hippocrat Corpus, Corpus Hippocraticum, Hippocratic Collection: MÖ (460-375), Hipokrat'ın Koleksiyonu. Tıbbın ilk kuralı “Primum non nocere” (Önce zarar verme!) ilkesidir. 5.Huang Di Nei Jing (Huang Di's Canon of Medicine): Huang Di’nin Tıp Kanunu (Su Wen, The Yellow Emperor’s Inner Classic, Su Wen, Sarı İmparatorun İç (İçsel, İçteki) Klasiği. 6.Tıbb-ı Nebevi (610-632) Kur’ân-ı Kerîm’den çıkarılan, anlaşılan ve Hz. Muhammed (S.A.V.)’in uygulamaları. 7.Ebu Musa Câbir bin Hayyan (721-815) 8.Ahmed bin Sehl el-Belhî (850-934) 9.Ali Bin Abbas : ( ? - 994 ) 1000 sene önce ilk kanser ameliyatını yapan bilim adamı. Kılcal damar sitemini ilk defa ortaya atan bilim adamıdır. 10.İbn-i Sina (980-1037) 11.İbn-i Heysem (965-1040) www.mehmetkececi.com Mehmet Keçeci 15
göz hastalıkları hakkında eser verdi. 2.Ammar : ( 11 yüzyıl ) İlk katarak ameliyatını kendine has biçimde yapmıştır. 3.Ali bin Rıdvan 998-1068 Batıya tedavi metotlarını öğretti. 4.İbn Rüşd 1126-1198 5.Abdullâtif el-Bağdadî 1162-1231 6.İbn Nefis 1213-1288 7.Kutbeddin Şirazî 1236-1310 8.Aydınlı Hacı Paşa 1339-1397 9.Sabuncu Oğlu Şerefeddin ( 1385 - 1468 ): Fatih devrinin ünlü doktor ve cerrahlarındandır. Deneysel fizyolojinin öncülerindendir. 10.Akşemseddin : ( 1389 - 1459 ) Pasteur önce mikrobu bulan ilk bilim adamı. Fatih Sultan Mehmed’in hocasıdır. www.mehmetkececi.com Mehmet Keçeci 16
Ataullah Efendi 1771-1826 5.Mustafa Behçet Efendi 1774-1834 6.Abdullah Bey 1800-1874 7.Hekim İsmail Paşa 1807-1880 8.John Snow (1813 - 1858) 9.William Farr (1807-1883): Tıp istatistiğinin kurucusu 10.Hekimbaşı Salih Efendi 1816-1895 11.Bahattin Şakir 1874-1922 12.Doktor Nâzım Bey 1870-1926 13.Mustafa Hayrullah Diker 1875-1950 www.mehmetkececi.com Mehmet Keçeci 17
kullanılmaya başlanmıştır. •1999’da tıbbi müdahalelerde yapılan hatalardan dolayı 98 bin kişi ölmüştür. •Bakımda, tedavide kalite düşüncesi? 1.Hasta güvenliği 2.Etkinlik 3.Verimlilik 4.Hasta merkezli 5.Randevu zamanının ayarlanabilmesi 6.Ulaşabilirlik www.mehmetkececi.com Mehmet Keçeci 18
Sağlık Kayıtları (ESK) •HIPAA: 1996 The Health Insurance Portability and Accountability Act: Sağlık Sigortası Taşınabilirlik ve Sorumluluk Yasası •EHR: Electronic Health Record: Elektronik Sağlık Kaydı •CCHIT (Certification Commission of HIT): Sağlık Bilgi Teknolojisi Belgelendirme Komisyonu •HITECH Act (HIT for Economic and Clinical Health Act): Sağlık Bilgi Teknolojisi için Ekonomik ve Klinik Sağlığı Yasası •FDA (Food and Drug Administration): Gıda ve İlaç İdaresi •Health Information Exchange (HIE): Sağlık Bilgi Değişimi (SBD) •HL7: Health Level Seven: Sağlık Seviyesi Yedi •Hastane Bilgi Yönetimi Sistemleri (HBYS) •American National Standards Institute (ANSI): Amerikan Ulusal Standartlar Enstitüsü www.mehmetkececi.com Mehmet Keçeci 19
(September 1960), by Manfred E. Clynes and Nathan S. Kline. 7.Jean-Pierre Dupuy, "The autonomy of social reality: on the contribution of systems theory to the theory of society" in: Elias L. Khalil & Kenneth E. Boulding eds., Evolution, Order and Complexity, 1986. 8.http://asimo.honda.com 9.http://spectrum.ieee.org/biomedical/bionics/augmented-reality-in-a-contact-lens/0 10.Ernst & Young LLP ve Guide to Biotechnology 2007 (The Guide to Biotechnology is compiled by the Biotechnology Industry Organization) 11.Christina-Maria Kastorini, Haralampos J. Milionis, Katherine Esposito, Dario Giugliano, John A. Goudevenos, and Demosthenes B. Panagiotakos. The Effect of Mediterranean Diet on Metabolic Syndrome and its Components A Meta-Analysis of 50 Studies and 534,906 Individuals. J Am Coll Cardiol, 2011; 57:1299-1313 DOI:10.1016/j.jacc.2010.09.073 www.mehmetkececi.com Mehmet Keçeci 20 Kaynaklar, Kaynakça, Alıntılar, Tavsiyeler, Referanslar, Başvurular, Bibliyografi, Bibliyografya: References, Referrals, Citations, Resources, Quotes, Quotations, Cite, Excerpt, Bibliography: Literatur, Rujukan, Quellenangabe, Bibliografía, Bibliografia, Qaynaqlar, Mənbə, Tövsiyələr, Müraciətlər, Biblioqrafiya,参考資料: Sankō shiryō, 参考文献: Sankō bunken, 書誌学: Shoshi-gaku,参考文献: Cānkǎo wénxiàn,書誌学: Shūzhì xué, Ресурсы, библиография, цитаты, Рекомендации, Справочники, سبتقا, داهشتسا, دراوملا ، تلقنو , عجارملاو
the 1980’s. Harvard Business Review, 36 (November-December), 41-48. http://hbr.org/1958/11/management-in-the-1980s/ar/1 2."Türkiye'de Bilgisayar Yapımına Başlanmalıdır", Aydın Köksal, Elektrik Mühendisliği, Bilişim Özel Sayısı, Ağustos-Eylül, 1971, Ankara, s.52-57 http://www.bilisim.com.tr/akoksal/yayinlar/index.php 3.Electro-surgery as an aid to the removal of intracranial tumors. With a preliminary note on a new surgical-current generator by W. T. Bovie. Surgery, Gynecology and Obstetrics, Chicago, 1928, 47: 751- 784 4.The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1903 Niels Ryberg Finsen http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1903/finsen.html 5.The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2003 Paul C. Lauterbur, Sir Peter Mansfield 6.http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/2003/index.html 7.http://www.nlm.nih.gov/medlineplus 8.http://issuu.com/hiperteknoloji/docs/sd18 9.https://www.cchit.org 10.http://www.hl7.org www.mehmetkececi.com Mehmet Keçeci 21 Kaynaklar, Kaynakça, Alıntılar, Tavsiyeler, Referanslar, Başvurular, Bibliyografi, Bibliyografya: References, Referrals, Citations, Resources, Quotes, Quotations, Cite, Excerpt, Bibliography: Literatur, Rujukan, Quellenangabe, Bibliografía, Bibliografia, Qaynaqlar, Mənbə, Tövsiyələr, Müraciətlər, Biblioqrafiya,参考資料: Sankō shiryō, 参考文献: Sankō bunken, 書誌学: Shoshi-gaku,参考文献: Cānkǎo wénxiàn,書誌学: Shūzhì xué, Ресурсы, библиография, цитаты, Рекомендации, Справочники, سبتقا, داهشتسا, دراوملا ، تلقنو , عجارملاو
Sayles 2.Public Health Informatics and Information Systems. Patrick W. O'Carroll, William A. Yasnoff, M. Elizabeth Ward and Laura H. Ripp 3.Adaptive Health Management Information Systems: Concepts, Cases, & Practical Applications. Joseph Tan and Fay Cobb Payton 4.Health Information Systems: Concepts, Methodologies, Tools, and Applications. Joel Rodrigues 5.http://mehmetkececi.com 6.https://amazon.com/Mehmet-Keçeci/e/B00WH281P0 www.mehmetkececi.com Mehmet Keçeci 23 Kaynaklar, Kaynakça, Alıntılar, Tavsiyeler, Referanslar, Başvurular, Bibliyografi, Bibliyografya: References, Referrals, Citations, Resources, Quotes, Quotations, Cite, Excerpt, Bibliography: Literatur, Rujukan, Quellenangabe, Bibliografía, Bibliografia, Qaynaqlar, Mənbə, Tövsiyələr, Müraciətlər, Biblioqrafiya,参考資料: Sankō shiryō, 参考文献: Sankō bunken, 書誌学: Shoshi-gaku,参考文献: Cānkǎo wénxiàn,書誌学: Shūzhì xué, Ресурсы, библиография, цитаты, Рекомендации, Справочники, سبتقا, داهشتسا, دراوملا ، تلقنو , عجارملاو