Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı DSPG, 2020, Ankara TOPLUMSAL CİNSİYET GRUBU

Banu Tutar Endüstri Mühendisi Proje çerçeveleme ve alan araştırması Cansu Hürses İşletme Mühendisliği Veri bilimi Mertcan Yükselsin İstatistik Veri bilimi Ilgın Yıldız İstatistik Veri bilimi Zeynep Demircan Şehir Planlama Proje çerçeveleme ve alan araştırması Yağmur Topcu İktisat Proje çerçeveleme ve alan araştırması BİZ KİMİZ ?

SUNUMUN ÇERÇEVESİ  GENEL ÇERÇEVE  PROBLEM TANIMI  ALAN ARAŞTIRMASI  NASIL BİR DEĞİŞİM?  ÇÖZÜM ÖNERİMİZ  PAYDAŞLARIMIZ  KİMLER FAYDALANACAK?  SOSYAL ETKİ – KATKIMIZ  VERİ KAYNAKLARI – YÖNTEM  ÇALIŞMA ÇIKTILARI  SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE GELECEK ÇALIŞMA

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara  Medyada şiddet haberlerinde kullanılan cinsiyetçi/ayrımcı dilin tespiti ve analizinde kullanılabilecek bir sistem ihtiyacı  Haberlerde kullanılan dilin diğer şiddet ve suç haberlerinden farklı olduğunu göstermek için metin madenciliği ve veri bilimi yöntemlerinin kullanılması GENEL ÇERÇEVE Öyle Değil Böyle Projesi, Etiket (Cinsel şiddetle Mücadele Derneği,2019)

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara PROBLEM TANIMI LGBTİ+ ve kadınlara şiddet haberlerinde diğer şiddet haberlerinden farklı olarak cinsiyetçi ve ayrımcı dil/söylem kullanılması.  Problemin analiz edilmesinin zorluğu / görünür olmaması  Mağdur suçlayıcılık / Faili destekleme  Şiddet döngüsüne katkısı / Meşrulaştırma PROBLEMİN BOYUTLARI; Fail odaklı, maruz bırakılanı suçlamayan, cinsiyetçi olmayan ve cinsel şiddetin suç olduğunu ortaya koyan bir habercilik diline ihtiyacımız var. (Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, 2018) « »

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara ALAN ARAŞTIRMASI  Raporlar / Kitaplar  Türkiye Medyasında Kadınların Temsili – Hrant Dink Vakfı  Doğru Kelimeleri Kullanmak – Femifesto ve CŞMD  Akademik makaleler / araştırmalar  Habercilik dilinin dönüştürülmesi için rehberler;  Kadın Cinayetlerini Haberleştirme Kılavuzu - FilmMor  Kavramlar Sözlüğü - CŞMD  Toplumsal Cinsiyet Eşitlikçi Haber Kılavuzu – TGC  Projeler  Öyle Değil Böyle: Flört Şiddetinden Güvenli İlişkilere & Cinsel Şiddet Alanında Hak Temelli Habercilik  Cinsel Şiddet Kavram Tartışmaları YAPILAN ÇALIŞMALAR; Doğru Kelimeleri Kullanmak: Cinsel Şiddet Üzerine Haber Oluşturmak, (Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, Femifesto, 2019)

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara ALAN ARAŞTIRMASI Haber metinlerinde analiz yöntemi:  İçerik Analizi (sıklık, sınıflandırma, ilişki)  Söylem Analizi (anlama ve yorumlama)  Nitel Veri Analizi Programları (ATLAS.ti, MAXQDA, Nvivo ve HyperRESEARCH)  Metin Madenciliği ÇALIŞMALARDA ORTAK METHOD; ÇALIŞMALARDA TEMEL TESPİTLER; Bu haberlerde şiddete uğrayan kişiden ve failden bahsetme biçimi:  MAĞDUR SUÇLAMA  FAİL MEŞRULAŞTIRMA Görmezden gelme;  KADIN CİNAYETİ vurgusundan kaçınma Görsel: Ana Akım Medya Şule Çet Cinayetini Nasıl Gördü?, (Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği, 2019)

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara ALAN ARAŞTIRMASI KULLANILAN DİLİN ANALİZİ;

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara ALAN ARAŞTIRMASI TOPLUMSAL CİNSİYET ve DİL ODAKLI YENİLİKÇİ UYGULAMALAR; Arçelik Eşit Sözlük klavye eklentisi Vodafone – Hürriyet Kırmızı Çizgi web eklentisi

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara ALAN ARAŞTIRMASI  Toplumda davranış ve zihniyet değişiminde etkili olma  Toplumsal cinsiyetin oluşturulması ve yapılandırılmasında yardımcı rol  Kullanılan cinsiyetçi dil ile ataerkil toplumsal yapıyı besleme  Kadına şiddet haberlerinde kullanılan içerik ile algı oluşturma  Kadına şiddet haberlerini duyurma biçimi ile şiddeti meşrulaştırma MEDYADAKİ DİLİN TOPLUMSAL ETKİSİ; Medya hem geniş kitlelerin haber kaynağı olması hem de haberleri üretme biçimi, işlediği konulara, olgulara, durumlara dair ürettiği söylemle toplumsal algının şekillenmesinde oynadığı rol nedeniyle sorumludur. (Filmmor Kadın Kooperatifi,2015) » «

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara NASIL BİR DEĞİŞİM? ORTAYA ÇIKACAK SOSYAL FAYDA YARATMAK İSTEDİĞİMİZ DEĞİŞİM • Medyada tüm cinsiyetler için, şiddete karşı eşitlikçi bir habercilik anlayışı ile haber yapılması. • Toplumsal cinsiyet kavramları konusunda algının değişmesi • Haberlerdeki dilin iyileşmesiyle toplumsal cinsiyet temelli şiddetle mücadeleye katkı sağlamak • Paydaşların medyadaki haber dili konusunda veri toplamasını ve analiz etmesinin kolaylaşması OLMASI GEREKENLER • Medya organlarının kullandıkları dili değiştirmeye ikna olmaları • Şiddet haberlerinde kullanılan dilin toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda hassaslaşması

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara ÇÖZÜM ÖNERİMİZ HABERLERİN TOPLANMASI VE SINIFLANDIRILMASI - KADINA ŞİDDET - LGBTİ+’LARA ŞİDDET - CİNSEL ŞİDDET vb. CİNSİYETÇİ/ AYRIMCI SÖYLEM TESPİTİ - KULLANILAN DİL MAĞDUR SUÇLAYICI, ÖTEKİLEŞTİREN VE AYRIMCI BİR DİL Mİ? - NEFRET SÖYLEMİ İÇERİYOR MU? BİLGİLENDİRME VE RAPORLAMA - AYRIMCI DİL TESPİT EDİLEN HABERLER İÇİN BİLGİLENDİRİCİ MAİL VE REHBERLERİN OTOMATİK İLETİLMESİ - İSTATİSTİKİ VERİ ÇIKARTILMASI VE RAPORLANMASI 1 MEDYA İZLEME: 2 TESPİT: 3 MÜDAHALE:

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara PAYDAŞLARIMIZ ORTAK-TASARIM ORTAK-ÜRETİM - STK’LAR - DERNEKLER - TOPLULUKLAR - AKTİVİST PLATFORMLAR - TEDU CADS - KODLUYORUZ - TEDU-İSTASYON - UNIVERSITY OF VIRGINIA ORTAK YÖNETİM -GAZETECİLER -AKADEMİSYENLER NİHAİ YARARLANICI - BU ALANDA ÇALIŞMA YAPAN HERKES - MEDYA KURULUŞLARI - GAZETECİLER - TOPLUMSAL CİNSİYET AYRIMCILIĞINA UĞRAYAN HERKES

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara KİMLER FAYDALANACAK? «Her gün 100 haber okunup içeriğine göre uygun şekilde sınıflandırılıyor.» «Zamana göre analiz yapma ihtiyacı var.» «Ortak bir veri tabanı ihtiyacı ve sağlıklı veri toplanamaması sorunu var. » «Bir konu hakkında kaç tane haber çıktığı çok önemli bir bilgi.» «Eylem üretebilmek için haber dilinin ifşa edilmesi ihtiyacı. #cinsiyetcimedyayadurde » «Kadın cinayetlerinde kullanılan dil ile diğer haberler arasında kullanılan dil farkını gösterebilmek » «Az sayıda STK ve bu STK’ların çok sayıda görevi var. Medya izlemesi ve analizi yapacak zaman bulamıyorlar.» «Medya organları ile kullanılan dile ilişkin iletişimi sağlayacak bir sisteme ihtiyaç var.» PAYDAŞLARDAN GELENLER;

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara SOSYAL ETKİ - KATKIMIZ YÖNTEM VERİ BİLİMİNİN KATKISI • Haber verisinin veri tabanında toplanması • Dilin tespiti • Medya kaynaklarının bilgilendirilmesi • Verilerin analizi ve raporlanması • Konuya dikkat çekmek • Haber sitelerinden otomatize edilmiş bir sistemle düzenli aralıklarla içerik toplanması • İçerik analizi yönteminin otomatize edilmesi • Metin madenciliği analizleri için paydaşlar ile sözlük oluşturmak • Gazeteciler için otomatik bilgilendirme sistemi • Herkese açık bir platformda çıktıların görselleştirilmesi

MİLLİYET 662 HÜRRİYET 501 CUMHURİYET 487 TÜRKİYE 479 HALK TV 147 POSTA 36 TAKVİM 31 Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara VERİ KAYNAKLARI VE YÖNTEM VERİ KAYNAKLARI; Haber sitelerinden «web kazıma (web scraping)» yöntemi ile «kadına şiddet» ve «kadın cinayeti» etiketli haberler çekilerek veri seti oluşturuldu. VERİ SETİ; 7 ana akım haber kanalının internet sitesinden toplam 7876 haber çekildi. Filtreleme sonrası veri setinde 2343 haber kaldı.

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara VERİ KAYNAKLARI VE YÖNTEM FİLTRELEME;  8 Mart vb. içerikli haberler,  Protesto ve eylem haberleri,  Siyasi Partilerin, Belediyelerin veya STK’ların faaliyetlerine ilişkin haberler,  Magazin, ekonomi ve siyaset haberleri gibi kadına şiddet ve cinayet olaylarını içermeyen haberler veri setinden çıkartıldı. İÇERİK VE SIKLIK ANALİZİ; Hangi kelimelerin ve kelime öbeklerinin daha sık kullanıldığına bakıldı.

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara ÇALIŞMA ÇIKTILARI WEB TABANLI İNTERAKTİF PLATFORM https://toplumsalcinsiyet.shinyapps.io/Medya_Analizi/

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara GELECEK ÇALIŞMA SONRAKİ ADIMLAR;  Haberleri çekmek için otomatik sistem  Duygu analizi yöntemi ile haber dilinin ayrımcı olup olmadığının tespiti  Makine öğrenmesi yöntemiyle ayrımcı haberlerin otomatik tespiti  Açık bir veri tabanı oluşturulması  Haber dilindeki değişimlerin raporlanması  Bunların eş zamanlı çalıştığı web tabanlı interaktif bir platform kurulması – web sitesi

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK OTOMATİZE EDİLEREK DİLİN ANALİZ EDİLEBİLECEĞİ DİĞER ALANLAR:  Nefret söylemi ve LGBTİ+’lara şiddet  Cinsel şiddet  Çocuk istismarı  Sosyal medya dili  Belediyelerin toplumsal cinsiyet eşitliği odaklı dilinin araştırılması - analizi PROJENİN DEVAMINDA İSE; - Açık veri tabanı ve web sitesi oluşturulması için fona ihtiyacımız var. - STK’lar ve bu alanda çalışma yürüten platformlarla danışmanlık ve üretim süreci için işbirliği yapmaya devam etmek istiyoruz. Görsel: Medyada 5 bin 515 nefret söylemi, (Umut Vakfı, 2020)

Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara REFERANSLAR Alankuş,Sevda.2012.Kadın Odaklı Habercilik.İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.http://bianet.org/files/static/bia_kitaplar/kadinodaklihabercilik.pdf Alankuş,Sevda.2005.Medya ve Toplum. İstanbul:IPS İletişim Vakfı Yayınları.http://bianet.org/system/uploads/1/files/attachments/000/001/519/original/medya_toplum.pdf?1447151242 Boztepe,Veli. ‘’ Televizyon Haberlerinde Kadınlara Yönelik Şiddetin Temsili: Özgecan Aslan Cinayeti Üzerinden Bir İnceleme.’’ İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi 1,(2017): 39-66. (erişim: Ekim 2,2020).https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/333458 ‘‘Cinsel Şiddet Kavram Tartışmaları 1: Fail / Mağdur / Hayatta Kalan / Medyada Temsil.’’,Cinsel Şiddetle Mücadele Derneği,Haziran 26,2016. Erişim Eylül 26,2020. (erişim: Eylül 20,2020).https://cinselsiddetlemucadele.org/2016/06/26/kavram-tartismalari-1/  Gökulu, Gökhan, ve Nilay Hosta . ‘’ Basında Kadına Yönelik Şiddet Haberlerinin Analizi: Hürriyet, Sabah ve Posta Gazeteleri (2005-2008).’’ International Journal of Social Science 6, no.2 (2013): 1829-1850. (erişim: Eylül 25,2020).https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/79201/makaleler/6/2/arastrmx_79201_6_pp_1829- 1850.pdf Gül,Songül S. ,ve Yonca Altındal.’’Medyada Kadın Cinayeti Haberlerindeki Cinsiyetçi İzler: Radikal Gazetesi.’’ Akdeniz İletişim Dergisi 24,( Aralık 2015):168-188 (erişim :Eylül 25,2020).https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/495285  Rojas,Garcia C., ve Sharmili Majmudar.’’ A Media Toolkit for Local and National Journalists to Better Media Coverage.’’ Chicago: The Chicago Taskforce on Violence Against Girls and Young Women, 2011. (erişim: Eylül 25,2020).http://www.chitaskforce.org/wp/wp-content/uploads/2012/10/Chicago-Taskforce-Media-Toolkit.pdf Tahaoğlu,Çiçek ve Akgül,Elif.2018.Toplumsal Cinsiyet Odaklı Habercilik Elkitabı.İstanbul:IPS İletişim Vakfı Yayınları. (erişim: Eylül 20,2020).https://bianet.org/files/static/bia_kitaplar/Toplumsal_Cinsiyet_Odakli_Habercilik_El_Kitabi_TR.pdf Tar,Yıldız. ‘’Medya İzleme Raporu .’’Ankara: Kaos Gey ve Lezbiyen Kültürel Araştırmalar ve Dayanışma Derneği,2020. (erişim: Eylül 25,2020).https://kaosgldernegi.org/images/library/2020medya-izleme-raporu-2019web.pdf TGC Kaın Komisyonu.2016. Kadın ve Medya Toplumsal Cinsiyet Eşitlikçi Haber Kılavuzu.İstanbul:Türkiye Gazeteciler Cemiyeti.https://www.tgc.org.tr/images/kadin_ve_medya_kilavuz.pdf Toker Huriye, ve Derya Altun. “Toplumsal Şiddetin Aktarım Yoluyla Yeniden Üretilmesi: Basının Televizyonlaşması Bağlamında Şefika Etik Cinayeti.” Selçuk İletişim Dergisi 6,no.1 ( 2015):115-140. (erişim: Eylül 30, 2020)https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/178263 Yağbasan,Mustafa, ve Merve Barut. ‘’Medyanın Cinsiyetçi Söyleminde Anomik ve Dikotomik Unsurlar: Ayşegül Terzi Örneği.’’ Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 5,no.15(2018). (erişim: Eylül 20,2020).https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/824313 Yegen,Ceren. ‘‘İnternet Haberciliğinde Kadın Cinayeti Haberlerinin Sunumu: Posta Gazetesi Örneği.’’ The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 4,no.3(2014):15-28. (erişim: Eylül 25,2020).http://www.tojdac.org/tojdac/VOLUME4-ISSUE3_files/tojdac_v04i302.pdf

TEŞEKKÜRLER. TOPLUMSAL CİNSİYET GRUBU Sosyal Fayda için Veri Bilimi Programı - DSPG, 2020, Ankara