Vrijwilligers: een nieuwe toekomst voor de politie?

Inhoud üBevraging lokale politiezones België üInzet vrijwilligers politie België: wettelijk kader üMogelijkheden inzet vrijwilligers bij politie in België üPolitie in bijberoep üConclusie

Bevraging lokale politiezones België

Bevraging lokale politiezones België • Hoge verwachtingen ten aanzien van politie • Steeds ruimer takenpakket • Gemeenschapsgerichte politiezorg: voordeel van participatie van burgers => 2013: werkgroep Vaste Commissie Lokale Politie

Bevraging lokale politiezones België • Korpschefs (toen nog)195 lokale politiezones • Antwoord 126 lokale politiezones • 84 NL • 42 F

Bevraging lokale politiezones België • Algemene inzet vrijwilligers Verleden Heden Toekomst Ja; 45 Neen; 81 Ja; 47 Neen; 79 Ja; 82 Neen; 44

Bevraging lokale politiezones België • Inzetmogelijkheden voor vrijwilligers Verleden Toekomst Heden 3 3 12 17 25 Burenbemiddeling DPA BIN-coördinator Andere Gemachtigd opzichter 1 4 5 16 20 25 Afwezigheidstoezicht DPA Burenbemiddeling Andere BIN-coördinator Gemachtigd opzichter 12 24 29 29 44 48 Afwezigheidstoezicht Burenbemiddeling BIN-coördinator DPA Gemachtigd opzichter Andere

Bevraging lokale politiezones België • Redenen voor inzet vrijwilligers Capaciteitswinst; 37 Gemeenschapsgerichte werking; 24 Financieel voordeel; 18 Motivatie; 11 Draagvlak voor politionele werking; 9 Kennis; 5 Flexibiliteit; 4 Betere dienstverlening; 3 Opvang gepensioneerde collega's; 2 Empowerment; 2 Geïntegreerde aanpak veiligheidsproblemen; 2 Verhogen veiligheidsgevoel; 2

Bevraging lokale politiezones België • Voordelen inzet vrijwilligers Capaciteitswinst; 45 Financieel voordeel; 42 Motivatie; 38 Gemeenschapsgerichte werking; 37 Draagvlak voor politionele werking; 16 Flexibiliteit; 15 Kennis en ervaring; 12 Vergroten recruteringsbasis; 5 Geen; 5 Kwaliteit van het werk; 3 Geïntegreerde werking; 2 Betere dienstverlening; 2 Onafhankelijkheid; 2 Opvang gepensioneerde collega's; 2 Bezetting van het (grootste) terrein; 2 Makkelijk einde te stellen aan contract; 2

Bevraging lokale politiezones België • Nadelen inzet vrijwilligers Beschikbaarheid; 39 Begeleiding; 26 Beroepsgeheim; 15 Wettelijk kader; 12 Selectie; 12 Machtsmisbruik; 11 Professionaliteit; 11 Gebrek aan gezag; 9 Onduidelijk voor bevolking; 9 Gebrek aan kennis en/of ervaring; 8 Weerstand politiepersoneel en/of vakbonden; 8 Beperkte bevoegdheden en verantwoordelijkheden; 7 Betrouwbaarheid; 6 Geen; 6 Beperkte inzetmogelijk- heden; 6 Financiële bedenkingen; 5 Controle; 4 Beweegredenen; 4 Imagoschade; 3 Versnippering politiewerk; 3 Veiligheidsrisico; 3 Gebrek aan administratieve vereenvoudiging; 3

Bevraging lokale politiezones België • Randvoorwaarden voor inzet vrijwilligers Begeleiding; 48 Selectie; 31 Afspraken i.v.m. takenpakket; 26 Duidelijke afspraken (algemeen); 15 Wettelijk kader; 15 Afspraken i.v.m. bevoegdheden en verantwoordelijkheden; 10 Mogelijkheid tot afsluiten contract; 9 Draagvlak (bestuurlijke) overheden; 6 Financiële vergoeding; 6 Beroepsgeheim/ discretieplicht; 6 Motivatie; 5 Kennis en ervaring; 5 Verzekering; 5 Tolerantie politie- personeel; 5 Aanspreekpunt binnen korps; 5 Herkenbaarheid; 5 Structuur; 4 Beschikbaarheid; 4 Tolerantie bevolking; 3 Waardering geven; 3 Afspraken i.v.m. informatie-uitwisseling; 3 Betrouwbaarheid; 3 Onderzoeken integriteit, moraliteit; 3

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Vrijwilligerswerk: • Onbezoldigd en onverplicht • Ten behoeve van een of meer personen, andere dan degene die de activiteit verricht, van een groep of organisatie of de samenleving als geheel • Ingericht door organisatie anders dan familie- of privéverband van degene die de activiteit verricht • Niet door dezelfde persoon en voor dezelfde organisatie verricht i.h.k.v. arbeidsovereenkomst, dienstencontract of statutaire aanstelling

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Organisatienota: informatieverplichting • Sociale doelstelling en juridisch statuut organisatie • Verzekeringscontract burgerlijke aansprakelijkheid • Risicodekking • Vergoedingen • Geheimhoudingsplicht (art. 458 Sw.) • Overeenkomst rechten en plichten

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Wat? • Sociale, culturele of sportinitiatieven

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Wie mag vrijwilligers inschakelen? • Club, vereniging, verbond, instelling zonder winstoogmerk, openbare dienst • Geen organisaties die winst nastreven • Geen individuele privé-personen • Bv. vzw, mutualiteit, ziekenhuis, sportclub, gemeente, OCMW, politie …

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Wie mag als vrijwilliger werken? • Loontrekkende werknemers • Ambtenaren • Jongeren (vanaf 16 jaar) • Zelfstandigen • Werklozen • Bruggepensioneerden • Arbeidsongeschikte werknemers • Leefloontrekkers • Trekkers van uitkeringen voor personen met handicap • Trekkers van gewaarborgd inkomen voor bejaarden • Kinderbijslagtrekkers

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Aansprakelijkheid • Organisatie • Schade door vrijwilliger aan derden • Persoonlijke fout vrijwilliger • Ondergeschikt • Foute handeling met schadelijke gevolgen derde(n) • Vrijwilliger • Eigen bedrog • Zware fout • Lichte fout die eerder gewoonlijk voorkomt

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Relatie organisatie – vrijwilliger • Verplichtingsgraad • Informatienota à aquiliaanse aansprakelijkheid (art. 1382 B.W.) • Partnershipovereenkomst à contractuele aansprakelijkheid (art. 1137 B.W.) • Aquiliaanse aansprakelijkheid

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Verzekeringen • Burgerlijke aansprakelijkheid organisatie (buitencontractueel) • Burgerlijke aansprakelijkheid vrijwilliger (buitencontractueel) • Schade aan organisatie • Schade aan andere vrijwilligers • Schade aan derde(n)

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Relatie vrijwilliger – organisatie • Geen loontrekkende • Ondergeschiktheid, maar geen beroepsrelatie • Arbeidswetgeving en strafrecht

Inzet vrijwilligers: wettelijk kader België • Wet 3 juli 2005 betreffende vrijwilligerswerk • Vergoeding en sociaal en fiscaal regime • Terugbetaling gemaakte kosten • Verplaatsingskosten • Verblijfskosten • Andere kosten (briefwisseling, gebruik van internet …) • Vergoeding niet verplicht • Forfaitaire vergoeding – reële kostenvergoeding

Mogelijkheden inzet vrijwilligers bij politie in België

Mogelijkheden inzet vrijwilligers bij politie in België • Toepassingsgebied vrijwilligerswet • Onbezoldigd en onverplicht (art. 3) • Geen verbintenis vrijwilliger – organisatie • Organisatienota à algemene informatieverplichting (art. 4) • Geen verplichting tot bepaalde prestaties • Afsprakennota ≠ bindend contract

Mogelijkheden inzet vrijwilligers bij politie in België • Toepassingsgebied vrijwilligerswet • Niet door dezelfde persoon en voor dezelfde organisatie verricht i.h.k.v. arbeidsovereenkomst, dienstencontract of statutaire aanstelling (art. 3) • Geen goedkoop alternatief voor betaald werk • Geen misbruik door dubbele hoedanigheid • Geen permanente overheveling taken

Mogelijkheden inzet vrijwilligers bij politie in België • Vrijwilligerswerk binnen ‘veiligheidssector’ • Vrijwilligers bij de politie ≠ vrijwilligers bij het uitoefenen van andere taken binnen de veiligheidssector • Politie • Gemeenschapswachten • Private veiligheidsdiensten

Mogelijkheden inzet vrijwilligers bij politie in België • Algemene randvoorwaarden voor vrijwilligers • Geen toekenning politiebevoegdheden • Beroepsgeheim: art. 4 vrijwilligerswet • Kennis en uitwisseling (persoons)gegevens • Overdracht van informatie • Gebruik van gegevens • Geen toegang tot politionele databanken (bv. ANG) • Verzekering: art. 6 vrijwilligerswet

Politie in bijberoep

Politie in bijberoep • Nood aan statuut voor vrijwilligers bij politie • Vergelijkbaar met statuut brandweer?

Politie in bijberoep • Administratief statuut • Aanwerving • Benoeming • Opleiding • Opleiding tijdens loopbaan • Dubbel statuut • Professionalisering • Mobiliteit • Beroepsziekten en arbeidsongevallen

Politie in bijberoep • Geldelijk statuut • Prestatievergoeding • Evolutie in weddeschaal • Toelage onregelmatige prestaties • Andere toelagen en vergoedingen • Mogelijkheid van behoud • Arbeidstijd

Conclusie

Conclusie • Hoge verwachtingen • Uitgebreid takenpakket => Voordeel van vrijwilligers? • Lokale politiezones: • Twee derde • Administratieve en logistieke ondersteuning

Conclusie • Maar: juridische beperkingen: • Geen permanente overheveling taken • Geen taken gemeenschapswachten of private veiligheidsdiensten • Geen politiebevoegdheden • Geen toegang tot politionele databanken • Geen kennis persoonsgegevens • Onbezoldigd en onverplicht

Conclusie • Advies werkgroep • Uitbreiden bestaande regelgeving • Politie in bijberoep à statuut • Initiatief regering?

Vragen? Korpschef Philip Pirard Lokale politie HAZODI [email protected] Michelle Voesen Lokale politie HAZODI [email protected]