invloed van mobiele apps op het leefritme in Nederland

Transcript

1. LRKC onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme in Nederland Leefritme Kenniscentrum September 2011
2. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 2 Inhoudsopgave Pagina 1. Introductie en doelstelling 3 2. Samenvatting 4 3. Methodologie 6 4. Verschillende levensfases 8 5. Transformatieproces en impact op leefritme 10 6. Inzicht: jongeren en app gebruik 12 7. Inzicht: mannen versus vrouwen 12 8. Inzicht: voorlopers versus volgers 13 9. Inzicht: betaalde versus gratis apps 14 10. Bezit en downloaden 15 11. App categorieën 16 12. Apps en een modern leefritme 17 13. App-gebruikers segmentatie 19 14. Locatiegebaseerde apps 21 15. Invloed van apps op ons sociale leefritme 23 16. Apps: een verslaving 24
3. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 3 1. Introductie en doelstelling Het Leefritme Kenniscentrum (LRKC) heeft als doel inzicht te krijgen in de factoren die ons leefritme beïnvloeden. Daarom onderzoekt het LRKC meerdere keren per jaar verschillende kerngebieden die invloed hebben op het leefritme van mensen. Deze kerngebieden bestaan onder andere uit werk, vrije tijd en communicatie. Naast het persoonlijke leefritme van mensen, heeft het LRKC ook als doel inzicht te krijgen in de (sociaal) maatschappelijke impact van leefritme bepalende factoren. We hebben onderzoek uitgevoerd naar de huidige en toekomstige invloed van mobiele apps op het leefritme in Nederland. Doel van het onderzoek was het krijgen van inzicht in de gevolgen van het gebruik van mobiele applicaties op de vijf componenten van leefritme (taken en tijd, sociale omgeving, fysieke omgeving, lichaam en geest). Hierbij hebben we gekeken naar veranderingen in houding en gedrag. De verwachting is dat het gebruik van mobiel internet en mobiele applicaties het komende jaar een explosieve groei zal kennen en daarmee het leefritme van de massa van Nederland zal beïnvloeden. Locatiegebaseerde apps hebben extra aandacht gekregen omdat we veronderstellen dat juist deze apps de meeste veranderingen teweegbrengen. Verder hebben we gekeken naar de volgende zaken: • Waarom kiezen mensen voor bepaalde apps? • Wat is het effect van het mobiel beschikbaar hebben van een app? • Welke behoeftes vervullen apps en is er een link te leggen met hoe gelukkig men zich voelt? • Welke problemen nemen apps weg en welke problemen heeft men met apps zelf? Het veldwerk voor dit onderzoek werd in opdracht van het Leefritme Kenniscentrum (www.leefritme.nl) uitgevoerd door R&M Matrix. De inzichten zijn verkregen op basis van kwalitatief en kwantitatief onderzoek bij gebruikers van mobiele apps. Indien er naar aanleiding van dit rapport nog vragen en/of opmerkingen zijn, dan kunt u voor een toelichting terecht bij ondergetekenden. Philip de Wulf philip.dewulf@psilogy.com Managing Fellow Leefritme Kenniscentrum Ann Steyaert ann.steyaert@psilogy.com Senior Fellow Psilogy
4. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 4 2. Samenvatting Mobiele technologie is de laatste jaren natuurlijk vervlochten met ons leven. De smartphone is gemeengoed geworden. Het is geen uitzondering meer dat jonge tieners over de nieuwste smartphone beschikken. We zijn gewend om voor alles en nog wat een app te raadplegen. De weersvoorspelling bekijken, bioscoopje reserveren, geld overmaken, een spelletje doen en je sociale contacten onderhouden. Het zijn slechts enkele voorbeelden van hoe mobiele apps ons leven vergemakkelijken. In dit onderzoek kijken we naar de invloed van mobiele apps op het leefritme in Nederland. Hierbij wordt zowel de huidige invloed als de toekomstige invloed onder de loep genomen. We hebben in eerdere onderzoeken gezien dat de manier waarop we met taken en tijd omgaan een grote invloed hebben op ons leefritme en daarmee op ons uiteindelijke geluksgevoel. Daarom kijken we in dit onderzoek onder andere of en hoe mobiele apps taken en tijd beïnvloeden. Uit dit onderzoek blijkt dat gebruikers van mobiele apps in te delen zijn in verschillende levensfases. We onderscheiden vier levensfases: • Beginners • Socializers • Organizers • Addicts Beginners vormen een aparte groep. Zo hebben mensen die net beginnen met mobiele apps, andere verwachtingen dan mensen die er al langer mee bezig zijn. Socializers focussen zich op nieuws en sociale media en Organizers op apps die hun leven optimaliseren. Addicts gebruiken apps voor elk soort wissewasje. App categorieën Apps zijn onder te verdelen in drie groepen: entertainment, productiviteit en connectiviteit. Op dit moment is plezier nog de belangrijkste drijfveer om een app wel of niet aan te schaffen. Vooral beginnende app-gebruikers zijn hier erg gevoelig voor. Opvallend is verder dat bijna iedereen zijn apps heeft ingedeeld in mappen. Spelletjes zitten vrijwel altijd in een aparte map bij elkaar en ook de apps voor social media (Facebook, Hyves, LinkedIn, Twitter) zijn gezamenlijk opgeslagen. Invloed van mobiele apps Toch heeft het gebruik van mobiele apps een positieve invloed op ons sociale leven. Zo geeft bijna de helft (42%) van de respondenten aan dat zij met behulp van apps hun sociale contacten beter kunnen onderhouden. Bovendien vindt één op de vijf gebruikers dat ze nu méér vrienden hebben dan voordat ze apps gebruikten. Een kanttekening bij deze verschuiving naar instant socializing is dat sommige respondenten het gevoel hebben ‘mensen in je leven binnen te laten’ en dat ze een stukje privacy moeten opgeven. Zes op de tien respondenten menen dat apps het leven een stuk eenvoudiger maken. Tijdsverspilling gaat door apps meer en meer tot het verleden behoren, omdat momenten waarop voorheen ‘niks’ gedaan werd, nu benut wordt met het bijhouden van sociale contacten of het spelen van spelletjes. Apps blijken ideale ‘wachtverzachters’. Zo geeft een kwart van de app-gebruikers aan dat apps hen in staat stellen elke minuut van hun leven te benutten.
5. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 5 Tweederde is het eens met de stelling dat apps vooral leuke speeltjes zijn. Gaming wordt steeds meer mainstream en leidt tot een ‘gamification’ van de samenleving. Het spel Angry Birds, dat wereldwijd al meer dan 100 miljoen keer gedownload is, staat bij bijna de helft (46%) van de Nederlandse gebruikers op de tablet of smartphone. App-afhankelijk Dat apps je leven vergemakkelijken of soms zelf ‘fixen’ wordt al gauw voor lief genomen. App-gebruikers merken al snel niet meer hoezeer ze van apps afhankelijk zijn. Deze afhankelijkheid wordt pas opgemerkt zodra de app niet meer beschikbaar is. Enkele voorbeelden hiervan zijn navigatie, trein- en bustijden en recepten-apps. Typen app-gebruikers We hebben vier typen app-gebruikers kunnen definiëren die allen andere verwachtingen hebben van apps en er verschillend mee omgaan: • Explorers (28%): zijn altijd in voor nieuwe ervaringen, zoeken vaak naar nieuwe apps en hebben er dan ook veel op de mobiele telefoon of tablet staan. • Look@me (15%): vindt het vooral belangrijk om het nieuwste-van-het- nieuwste te hebben, wil trendy en hip zijn en zoekt vaak nieuwe apps om de kenniskring te informeren van de nieuwste snufjes op app-gebied. • Connectors (15%): willen graag bij een bepaalde groep horen, geven niks om het nieuwste-van-het-nieuwste en willen graag mensen met elkaar verbinden. Zij gebruiken juist die apps die anderen aanraden. • Solo slim (41%): houdt niet van te veel poespas, wil dingen gewoon goed geregeld hebben en gaat graag goed voorbereid op pad met de juiste apps. Toekomst Het vertrouwen in de toekomst van apps is groot. Een ruime meerderheid (90%) van de app-gebruikers denkt dat apps door steeds meer mensen gebruikt zullen worden. Ook denkt de meerderheid van de respondenten (70%) dat apps steeds belangrijker zullen worden voor het onderhouden van sociale contacten. Toch is bijna de helft (44%) ook zo realistisch dat men inziet dat er na verloop van tijd wel weer iets nieuws zal komen in plaats van apps.
6. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 6 3. Methodologie Onderzoeksfases Om de doelstellingen te beantwoorden is een traject met meerdere fases nodig. Het onderstaande overzicht geeft de fases van het totale project en het doel weer. Dit rapport geeft de bevindingen van de eerste 3 fases: Kenmerken respondenten kwalitatieve fase We hebben 8 in-depth interviews gehouden van anderhalf à twee uur met heavy users van apps. Onder de term heavy users verstaan we gebruikers die meerdere keren per week apps gebruiken. Twee van deze respondenten zijn ‘beginners’. Zij beschikken pas sinds enkele weken over een telefoon met apps. De overige 6 respondenten beschikken ongeveer sinds een jaar over mobiele apps en zijn er allen druk mee in de weer. Voor die tijd hadden sommige ook al wel een toestel met iets van applicaties, maar die nemen ze achteraf gezien niet meer serieus. Het echte gebruik en plezier van apps is gekomen met de nieuwe generatie smartphones en/of tablets. In fase 1 hebben we onderzoek gedaan via smartphones onder 2605 respondenten. In fase 2 is een online vragenlijst verstuurd aan deelnemers van fase 1 die mee wilde werken aan een online vervolg. Hiervan zijn 670 ingevulde vragenlijsten retour ontvangen (responsrate van 40%). Het veldwerk is uitgevoerd in de periode 27 tot en met 31 mei 2011. Van de respondenten is 56% man en 44% vrouw. Leeftijd: 14% is jonger dan 20 40% is tussen 20 en 30 jaar oud 18% is tussen 31 en 40 jaar oud 12% is tussen 41 en 50 jaar oud 10% is ouder dan 51 6% geeft geen leeftijd aan
7. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 7 98% van alle deelnemers aan het onderzoek beschikt over een smartphone, 2% heeft een tablet en 16% heeft beide. Onder de smartphone gebruikers is de verdeling tussen iPhone en Android nagenoeg gelijk (39% om 36%). 14% heeft een Blackberry. Onder de tabletgebruikers is de iPad verreweg het populairst: 85% heeft een iPad tegenover 12% die een Android based tablet heeft.
8. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 8 4. Verschillende levensfases Niet alle app gebruikers zijn in hetzelfde hokje te plaatsen. We zien duidelijk dat er 4 verschillende groepen aan te wijzen zijn. Als mensen net beginnen met het downloaden en gebruiken van apps, zijn er andere verwachtingen en gewoonten ten aanzien van apps. Deze Beginners bevinden zich in een ontdekkingsfase: • Ze gaan af op wat anderen (vrienden, media en online app winkels) hen aanraden • Ze gebruiken vooral gratis apps en leren apps groeperen en integreren in hun leven. Apps die niet voldoen aan de verwachtingen worden verwijderd. Mensen die al vaker apps downloaden en gebruiken worden specifieker in hun gedrag en wensen. We zien 2 belangrijke groepen ontstaan: Socializers en Organizers. Socializers focussen zich vooral op apps die hen toelaten te communiceren met de buitenwereld. Nieuws-apps en social media apps zijn hun aandachtsgebied. Organizers focussen op apps die hen toelaten het leven te optimaliseren. Bijvoorbeeld apps die je helpen met een beter time management of apps die bijhouden hoeveel calorieën je eet en verbrandt. Beide groepen gaan niet langer af op de aanbevolen apps van vrienden en media, maar zoeken zelf naar apps die hun leven op persoonlijke wijze meerwaarde kunnen bieden. Een laatste belangrijke groep zijn de addicts. Zij gebruiken en testen alle soorten apps. Voor hen zijn apps een vorm van entertainment, zogenaamde ‘wachtverzachters’ die verveling tegen gaan. Verschillende ‘lifestages’ in app gebruikers
9. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 9 Frequentie en duur van het gebruik Addicts en Socializers maken het meest frequent gebruik van hun apps. Van de Addicts gebruikt 94% meerdere keren per dag en van de Socializers ligt dit percentage zelfs nog iets hoger, namelijk op 98%. Alleen de beginners blijven achter met een percentage van 61%. Addicts en Socializers zijn ook de groepen die de meeste tijd besteden aan apps. Zo is 38% van de Addicts één uur of meer per dag bezig met apps. Ook hier ligt het percentage iets hoger bij de Socializers, namelijk op 39%. Zowel de Organizers als de Beginners blijven achter met respectievelijk 14 en 8%. Patronen We zien dus duidelijk een patroon waarbij men enigszins aarzelend begint te experimenteren (lage frequentie en lage duur) en…. … waarbij het gebruik toeneemt als men de organisatorische voordelen (agenda, mails, leven ordenen) leert kennen (21%). Dit gebruik wordt nog intensiever als men via apps gaat socializen en midden in het leven gaat staan (64% kan zijn sociale contacten beter onderhouden) en… … leidt bij 9% van de app gebruikers tot het gevoel dat dit hun leven gaat beheersen en ze niet meer zonder kunnen. Belangrijk hierbij is dat de verschillende fases elkaar snel opvolgen. De meeste intensieve gebruikers hebben hun eerste app minder dat 2 jaar geleden aangeschaft (81%). Voor 50% is dat minder dan 1 jaar geleden.
10. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 10 5. Transformatieproces en impact op leefritme De oneindige keuze en gebruiksmogelijkheden van apps zorgen voor een gevoel van vrijheid, onafhankelijkheid en fun. Toch geeft het tegelijkertijd ook een gevoel van fragmentatie. Met het gebruik van verschillende profielen (Facebook, Hyves, LinkedIn en Twitter) ontstaan er als het ware meerdere persoonlijkheden. Zo zijn de status updates op bijvoorbeeld Facebook anders dan die van Twitter. Dit is toe te schrijven aan het feit dat de groep vrienden en volgers niet overeen komen. Vaak worden de profielen voor een ander doeleind (privé of zakelijk) gebruikt. Sommige gebruikers hebben moeite met die meerdere persoonlijkheden om zichzelf te blijven en voelen de behoefte terug te gaan naar 1 persona in 1 ‘omgeving’. Uit het onderzoek blijkt dat apps zeker invloed hebben op leefritme. Zo is 60% van de respondenten het (helemaal) eens met de stelling “Apps maken het leven voor mij een stuk eenvoudiger”. Een kleine minderheid (44%) onderschrijft de stelling dat apps hun leven hebben veranderd (helemaal mee eens + mee eens). Iets meer dan een kwart (26%) is het (helemaal) eens met de stelling dat zij door apps elke minuut van hun leven weten te benutten.
11. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 11 Door het gebruik van apps raken we op een natuurlijke wijze gewend aan de “gamification” van verschillende aspecten van ons leven. Maar liefst 67% is het (helemaal) eens met de stelling “Apps zijn voor mij vooral leuke speeltjes”. Nog eens 18% staat neutraal tegenover deze stelling. Maar we verliezen daarbij ook het een beetje het gevoel van controle over ons leven. 38% van de respondenten stemt in met de stelling dat apps voor hun verslavend werken.
12. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 12 6. Inzicht: jongeren en app gebruik Het zal geen verrassing zijn dat jongeren mobiele apps vaker gebruiken dan ouderen. Van de jongeren onder de 25 maakt maar liefst 75% meerdere keren per dag gebruik van apps, terwijl dit percentage bij mensen boven de 50 jaar nog maar 42% bedraagt. Ook hebben jongeren over het algemeen meer mobiele apps dan ouderen. Vooral apps in de categorie games, amusement en sociale netwerken worden gedomineerd door jongeren. De groep onder de 25 jaar heeft voor 56% apps met amusement tegenover 28% voor de groep boven de 50 jaar. Bij sociale netwerken heeft 83% van de jongeren onder de 25 jaar apps terwijl dat bij de groep boven de 50 slechts 52% is. Onder de 25 jaar heeft 75% games als app, tegen 51% voor boven de 50. 7. Inzicht: mannen versus vrouwen Mannen maken vaker gebruik van mobiele apps dan vrouwen. Van de mannen gebruikt 75% zijn mobiele apps meerdere keren per dag, bij de vrouwen is dat 59%. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in de groep Beginners (39% vrouw tegenover 25% man). Mannen zijn juist oververtegenwoordigd in de groep Organizers (28% om 20%) en Socializers (32% om 25%). Mannen hebben meer apps dan vrouwen, in het bijzonder in de categorieën sport (31% om 12%), navigatie (61% om 46%), praktische tools (47% om 31%) financiën (29% om 17%) en productiviteit (33% om 21%). Alleen op apps voor sociale netwerken (77% om 82%) weten vrouwen de mannen te verslaan.
13. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 13 8. Inzicht: voorlopers versus volgers We hebben gezien dat de vroege verspreiding van apps (bij beginners) profiteert van wat anderen erover melden (via vrienden en familie, aanbevelingen & beoordelingen online etc.). Daarom is de vraag interessant in hoeverre de respondenten zelf (als heavy users) vinden dat zij voorop lopen bij het gebruik van apps. Ongeveer een derde van de app-gebruikers (34%) zegt dat zij de eersten waren binnen hun kennissenkring om apps te gebruiken. Onderstaande tabel geeft daarvan een overzicht van de verdeling naar type app-gebruiker. Het zijn de Socializers die het vaakst aangeven dat zij de eersten waren om met apps te werken. Meer nog dan de Addicts van wie je dat zou verwachten. Een indicatie dat deze groep en de sociale component van apps instrumenteel kunnen zijn bij de verspreiding van nieuwe apps.
14. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 14 9. Inzicht: betaalde versus gratis apps Apps die worden gedownload zijn slechts voor een deel betaald. Bijna de helft van de app gebruikers (46%) heeft nog nooit voor een app betaald. De Addicts en de Socializers zijn de gebruikers die relatief gezien het vaakst bereid zijn voor een app te betalen: van de addicts heeft 39% voor meer dan 5 apps betaald, van de Socializers bedraagt dat aandeel zelfs 43%. Slechts 2% van de Socializers heeft meer dan 50 betaalde apps op zijn toestel staan. Redenen om voor een app te betalen Omdat er geen gratis alternatief is : 65% Omdat betaalde app meer mogelijkheden heeft : 58% Omdat betaalde app makkelijker is in gebruik : 12% Omdat betaalde app er mooier uitziet : 8% Omdat vrienden/bekenden betaalde app hebben : 7% Omdat betaalde app altijd beter is dan gratis app : 4% Omdat ik me daarmee onderscheid van anderen : 1% Waarom download men apps? Een reden om een app – al dan niet betaald – te downloaden is vooral wanneer men er positieve berichten over gehoord of gelezen heeft (70%). Een andere reden kan zijn dat men zich verveelt (56%). Vooral Addicts blijken daar nogal last van te hebben. Binnen deze groep gebruikers geeft 83% aan dat verveling een reden kan zijn om een app te downloaden.
15. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 15 10. Bezit en downloaden Welke apps hebben de gebruikers het meest gedownload? In het onderzoek hebben we 54 apps voorgelegd met de vraag aan te geven over welke apps men de beschikking heeft. De volgende apps zijn het meest populair: Facebook 72% YouTube 62% WhatsApp 60% Buienradar 59% Nu.nl 58% 9292OV 48% Hyves 48% Angry Birds 46% Twitter 46% Appie 43% NS 42% Googlemaps 41% NOS Teletekst 40% Shazam 37% Zoals uit het rijtje blijkt, heeft bijna driekwart van de app-gebruikers (72%) de Facebook app op zijn smartphone of tablet staan. Ook andere social media als Whatsapp (60%), Hyves (48%) en Twitter (46%) staan hoog op de app-lijst. YouTube is een andere hoogvlieger met 62% dekking onder de app gebruikers. Over deze laatste valt overigens op te merken dat het op de iPhone al standaard ingesteld is. Daarnaast zijn het vooral praktische hulpmiddelen die hoog scoren: Buienradar (59%), 9292OV (48%), Appie van Albert Heijn (43%), NS Reisplanner (42%) en Googlemaps (41%). Twee nieuwsmedia dringen door in de top 14, namelijk Nu.nl (58%) en NOS Teletekst (40%). Tenslotte zijn er twee spelletjes die hoog scoren, namelijk Angry Birds (46%) en Shazam (37%). Hierbij dient opgemerkt te worden dat in de voorgelegde lijst slechts een klein aantal games was opgenomen. Het is geen verrassing dat de Socializers relatief gezien hoger scoren op de social media apps. 85% van hen heeft beschikking over de Facebook app (tegen 72% totaal) en 65% heeft de Twitter app (tegen 46% totaal). Overigens is het opmerkelijk dat bijna een derde van de app gebruikers (32%) aangeeft dat zij gemiddeld genomen na een paar weken wel uitgekeken zijn op een nieuwe app.
16. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 16 11. App categorieën We onderscheiden drie categorieën: entertainment, productiviteit en connectiviteit. Sociale netwerk apps worden het meest gebruikt vanwege de dubbele functie: ƒ Je kunt delen wat je in je dagelijks ‘live’ leven zoal doet ƒ Je kunt delen waar je mee bezig bent in de online en app wereld (het delen van scores van games, badges tonen die je hebt verdiend en mensen laten weten waar je bent, etc.) Sociale netwerk apps vormen in die zin een aggregatie van de andere categorieën (games, nieuws, weer, navigatie). Met ‘games’ op de tweede plaats is het duidelijk dat apps een grote invloed zullen hebben op het mainstream maken van gaming en zoals gezegd een invloed hebben op de “gamification” van verschillende aspecten van ons leven. Zo staat Angry Birds bij bijvoorbeeld 46% van de respondenten op de tablet of smartphone. Wereldwijd is Angry Birds meer dan 100 miljoen keer gedownload. Deze makkelijke toegang tot entertainment heeft ook een downside, namelijk het gevoel de controle te verliezen en ‘verslaafd’ te raken. Dit is wellicht toe te wijzen aan het speelse karakter van sommige apps en van bijna alle user interface systemen (swiping is zowel een vaardigheid voor Angry Birds als voor het functioneel gebruik van je smartphone). Onderstaande quote illustreert het beschreven gevoel: Anna Kendrick, academy award nominated actress in Time magazine: “I have three stars on every level. It’s sort of disgusting how much time I play the game. It’s not, oh what level am I on? It’s do I need therapy to break myself from playing Angry Birds…”
17. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 17 12. Apps en een modern leefritme Apps hebben mijn leven veranderd Achterliggende needs en motivations “Apps hebben mijn leven makkelijker gemaakt…” (connectivity) “Het is gewoon fun en leuk om te doen” (entertainment) “Omdat het me productiever maakt” (productivity) Een paar jaar geleden betekende mobiele productiviteit overal en altijd toegang hebben tot je mail, je agenda en bedrijfstoepassingen. Typische tools die mensen gebruikten voor het werk. Vandaag de dag zien we dat apps verder gaan dan to-do-lijstjes en snel reageren op mail. Apps optimaliseren je leven en laten je toe op een onderzoekende en onderhoudende wijze het leven te organiseren. Apps leiden je time management, je voedingsgewoonten, slaap- en fitness routines, shopping ervaringen en sociale relaties. Productiviteit heeft dus een bredere betekenis gekregen en gaat verder dan alleen maar werkgerelateerde zaken. Apps zijn erg persoonlijk en iedereen heeft zo zijn voorkeur en favoriete apps. Net zoals bij het toestel zelf (de smartphone of de tablet), praten mensen graag over ‘mijn apps’. Tijdens de sessies werd ook duidelijk dat het soort apps en de specifieke apps die men heeft een reflectie zijn van je eigen ik. Het zegt wat voor iemand je bent, maar ook wie je wilt zijn. Het geeft je aspiraties, inspiraties en motivaties weer voor zowel je leven in algemene zin als voor apps. Apps ‘hebben’ is een symbool van vooruitgang en openheid naar de toekomst. Elke app die je hebt, is als een badge voor kennis en respect. Doordat je voor alle aspecten van je leven een app hebt die je leven makkelijker of beter maakt, vormen de apps op termijn je identiteitskaart. “Apps are hotfixing my life” Een functionele segmentatie van apps is te beperkt om de meerwaarde echt te begrijpen. 44% van de app-gebruikers bevestigt echter dat apps hun leven heeft veranderd. Na een tijdje merkt men echter niet meer hoezeer apps vele elementen van hun leven vergemakkelijken of zelfs “ fixen”. De afhankelijkheid merkt men pas als de apps niet beschikbaar zijn (bijvoorbeeld navigatie). We vergelijken dit fenomeen met zogenaamde hotfixes, fixes die doorgevoerd worden zonder dat het systeem stilgelegd hoeft te worden. Apps vervullen onze behoeftes en zijn in te delen in drie categorieën: entertainment, productiviteit en connectiviteit.
18. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 18 Alle app-gebruikers hebben apps nodig die deze 3 basis functionaliteiten vervullen, hoewel er wel een verschil op te merken is in mate en vorm. Beginners ‘hotfixen’ immers minder dan gevorderden of addicts. Maar is men eenmaal begonnen met ‘hotfixen’, dan ben je hooked. Het verschil in welke apps de ene wel en de andere niet aanspreekt, is dan ook veel meer gebaseerd op de emotionele behoefte waaraan de app appelleert. Op dit moment is plezier de belangrijkste drijfveer om een app wel of niet aan te schaffen. Vooral beginners zijn hier erg gevoelig voor. Ontdekken wat een app kan is entertaining en fun. Zelfs als het gaat over het gebruik van productiviteitsbevorderende apps. Hierbij is het belangrijk te onthouden dat productiviteit verder gaat dan werkgerelateerde zaken. Productiviteit slaat ook op eigen prestaties in het privéleven, zoals bijvoorbeeld de app Nike+ of Adidas miCoach.
19. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 19 13. App-gebruikers segmentatie Een indeling volgens app-types naar mentaliteit geeft een dieper inzicht in de emotionele motivatie van app gebruik. Deze segmentatie laat zien wat mensen zoeken in apps en wat de issues zijn waarvoor een oplossing wordt gezocht. De verdeling binnen de steekproef is als volgt: Explorers : 28% Look@me : 15% Connectors : 15% Solo-slim : 41% Explorers Kenmerken: eigen grenzen opzoeken en verleggen, technologie savvy, wil alles uittesten, is altijd druk, vindt carrière belangrijk en wil verder groeien. Explorers zijn altijd in voor nieuwe ervaringen. Ze gaan vaak op zoek naar nieuwe apps. Niet alleen de app zelf is een verrijking, ook de zoektocht naar de app wordt gezien als een beleving. Van alle type app-gebruikers heeft de Exlplorer de meeste apps. Gratis apps hebben wat Explorers betreft duidelijk de voorkeur. Explorers zijn wel bereid de portemonnee te trekken – mits ze het gevoel hebben hiermee een stukje meer van de wereld ontdekt te hebben. Look@me Kenmerken: trendy en hip, vindt status belangrijk, is nieuwsgierig, hecht waarde aan succes, zowel op werk als privé, wil graag de eerste zijn in het ontdekken van nieuwe dingen en heeft als lijfspreuk ‘You never get a second chance to make a first impression’. Look@me’s vinden het vooral belangrijk om het nieuwste-van-het-nieuwste te hebben. Niet zozeer om hun eigen leven hiermee makkelijker te maken, maar om te laten zien hoe trendy en hip ze zijn. Apps zijn niet alleen de identiteitskaart, maar vooral het visitekaartje. De Look@me zoekt vaak nieuwe apps en is geregeld degene die de kennissenkring informeert van de nieuwste snufjes op app-gebied. Betalen voor apps is iets wat Look@me’s met regelmaat doen. Gratis apps vinden ze er goedkoop uitzien en zijn vaak minder interessant. Connectors Kenmerken: vriendelijk, is sociaal sterk, staat in contact met vrienden en relaties, is een netwerker pur sang en kiest vaak voor de vertrouwde paden. Connectors laten hun keus vallen op apps waarbij ze de mogelijkheid hebben om bij een bepaalde groep te horen. Linken met anderen staat bij hen centraal. Het gaat om ‘erbij horen’ en mensen met elkaar verbinden. Of iets het nieuwste-van- het-nieuwste is, is niet van belang. De Connector zoekt juist naar apps die al een grote groep gebruikers kent zodat hij er ook over mee kan praten. Het aanbod van gratis apps is groot genoeg. Betalen voor apps vinden Connectors dan ook overbodig.
20. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 20 Solo slim Kenmerken: functioneel en doelgericht, is zelfstandig, vindt onafhankelijkheid erg belangrijk, staat midden in het leven en pakt taken direct op. Solo slim’s houden niet van te veel poespas en willen de dingen gewoon goed geregeld hebben. Makkelijk hun ding kunnen doen, goed voorbereid op pad en vooral geen verrassingen zijn criteria waarop zij hun app keuze baseren. De Solo slim kiest hun apps dan ook heel gericht. Kwaliteit is waar het de Solo slim’s om gaat. Gratis apps zijn meestal lite versies en met een betaalde variant beschik je over een betere kwaliteit. Om tot een aankoop over te gaan, moet de app zich wel bewezen hebben en aangeraden worden door bijvoorbeeld vrienden of de media. Sinds wanneer gebruiken de respondenten apps? De meeste respondenten hebben nog niet zo lang de beschikking over apps. De helft van hen (50%) heeft zijn eerste app minder dan een jaar geleden aangeschaft. In onderstaande grafiek is de periode aangegeven die verstreken is sinds men zijn eerste app heeft aangeschaft, uitgesplitst naar mentaliteiten. De Explorers en de Connectors hebben wat langer ervaring met apps. Het feit dat de Connectors voorop hebben gelopen is een eerste indicatie dat apps met name belangrijk zijn voor het leggen van sociale contacten. Hoeveelheid apps Het overzicht toont een gelijkmatige verdeling over de aantallen apps waaruit kan worden opgemaakt dat het aanschaffen van apps nog volop gaande is. Ook is er een groep die nog maar een beperkt aantal apps heeft (circa 30% van het totaal). Een iets kleinere groep (circa 25%) beschikt over meer dan 50 apps. In die laatste groep hebben de Explorers en de Connectors de overhand.
21. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 21 14. Locatiegebaseerde apps Apps worden pas relevant als ze in een specifieke context of omgeving worden gebruikt. Locatiegebaseerde apps worden om verschillende redenen gebruikt: ƒ Om nieuwe dingen te ontdekken en om dingen bij te leren Motivatie: vooruitgang, bij de tijd blijven Wie: Explorers App voorbeelden: MuseumApp, een app voor musea en culturele bestemmingen ƒ Omdat het je een onafhankelijk, vrij gevoel geeft Motivatie: vooruitgang, bij de tijd blijven Wie: Explorers App voorbeelden: Places, om een nieuwe leuke plaats te ontdekken of Appie, om een Albert Hein in de buurt te vinden ƒ Om jezelf te verbinden met anderen (vrienden, familie, kennissen, etc) Motivatie: verbondenheid Wie: Connectors App voorbeelden: Foursquare, Gowalla, Whrrl, Facebook, Hyves of Foodspotting, om anderen een restaurant aan of juist af te raden ƒ Om tijd te winnen omwille van efficiëntie Motivatie: disciplineverbetering, pragmatiek Wie: Solo slim App voorbeelden: - Consolidatie van content: Instagram, Foodspotting, Foursquare - Content moet dan wel klaar zijn voor mobiel gebruik. Bv, als je voor een restaurant staat wil je gewoon weten of het er lekker is, je wil op dat moment geen 200 reviews lezen. - Bv: Automatisch inchecken - Bv: Reisinformatie (vluchten die afgelast/ verlaat worden) - Bv: Vrije parkeerplaatsen vinden ƒ Lokalisatie als een vorm van personalisatie Motivatie: je aantrekkelijk voelen, respect opbouwen Wie: Look@me. Om anderen te tonen dat je een interessant leven/ moment beleeft. Bijvoorbeeld anderen een verhaal vertellen over de plaats waar je bent. Je bent bijvoorbeeld in Tate Modern en je neemt een foto van een Picasso Om een ‘insider’ te zijn, om lid te zijn van iets exclusiefs Barrières bij locatiegebaseerde apps • Twijfel over wie kan zien waar je bent Je wilt niet dat iedereen ziet waar je bent. Omdat je niet helemaal goed op de hoogte bent van alle toegangscodes en privacyaspecten, twijfel je of je jouw profiel wel goed hebt ingesteld. • Twijfel over het onbewust doorgeven van locatiegegevens Sommige mensen vermoeden dat je locatie wordt doorgegeven aan anderen, zelfs zonder dat je zelf aangeeft waar je bent. Angst voor inbrekers, werkgevers, vrienden en familie: je bent overal ‘volgbaar’, je kan niks meer verbergen. = verlies van controle, verlies van privacy.
22. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 22 Barrières voor social media apps • Angst voor het verzenden van ondoordachte berichten Bijvoorbeeld online flirten, bloggen tijdens je werk, wanneer je je ziek hebt gemeld of wanneer je je op je werk verveelt. • Angst voor het verzenden van onbedoelde berichten (eventueel naar een onbedoelde groep mensen): Voorbeeld: Amerikaans politicus twittert foto in onderbroek • Angst voor wat anderen over jou kunnen posten: Bijvoorbeeld foto’s van een ‘te wilde avond’
23. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 23 15. Invloed van apps op ons sociale leefritme App-gebruikers geven aan dat door apps men zijn sociale contacten beter kan onderhouden. 42% van alle gebruikers onderschrijft die stelling. Van de Explorers en de Connectors is dat aandeel nog groter, respectievelijk 51% en 46%. Andere aspecten zoals controle over de tijd en agenda zijn minder relevant. Het gemak dat men ervaart lijkt vooral te schuilen in de snelheid waarmee men contact kan leggen met de buitenwereld, dan wel met vrienden via social networks, dan wel met informatie (nieuws of kennis). Het lijkt wel alsof social media met de ingebruikname van apps een nieuwe impuls heeft gekregen. Men heeft sneller en vaker contact waardoor men het gevoel heeft dichterbij te komen. Eén respondent gaf aan ‘mensen binnen laten in je leven’. Over het algemeen zien we dat dit regelmatige contact mensen een vrij en onafhankelijk, maar toch betrokken gevoel geeft. Men houdt ervan anderen te laten weten dat ze belangrijk voor hen zijn. Zelfs indien het slechts kennissen zijn en niet echt goede vrienden. Het geeft een gevoel van verbondenheid. Een enkeling heeft apps waarmee hij wereldwijd in contact kan treden met onbekenden die naar dezelfde muziek luisteren of dezelfde tv-series kijken. Het belang van social media Een derde van de gebruikers (33%) geeft aan dat apps belangrijk of heel belangrijk zijn voor het onderhouden van sociale contacten. Binnen de groep Socializers bedraagt dit aandeel ((heel) belangrijk) zelfs 56%. 20% van de gebruikers van apps is ervan overtuigd dat zij door apps meer vrienden en bekenden hebben gekregen. Bij de Socializers ligt dit percentage zelfs op 33%. 27% van de gebruikers van apps is ervan overtuigd dat hun sociale contacten door het gebruik van apps verbeterd is. Bij de Socializers ligt dit op 46%.
24. Leefritme Kenniscentrum | Onderzoek 8 Invloed van mobiele apps op het leefritme van Nederland 24 16. Apps: een verslaving? Op de vraag of men zelf vindt dat men verslaafd is aan apps, antwoordt 58% van de gebruikers dat dat absoluut niet het geval is. 35% vindt zichzelf “een beetje verslaafd” waarbij de categorie die wij als Addicts hebben aangemerkt met 59% vertegenwoordigd is. Slechts 8% van de gebruikers geeft toe het gevoel te hebben verslaafd te zijn, waarbij de groep Addicts er met 9% niet bovenuit steekt. Socializers hebben in grotere mate het gevoel verslaafd te zijn aan apps met een percentage van 17%. Wel constateren sommigen dat ze al een behoorlijke mate van afhankelijkheid van apps vertonen. Dit komt vooral tot uiting via irritatie wanneer men opeens geen beschikking meer heeft over de apps. ƒ “Je voelt je zo hulpeloos als je ergens geen bereik hebt.” ƒ “Dan denk ik wel eens bij mezelf: waar ben je nou mee bezig?” ƒ “Ik vind het soms wel lastig dat ik niet meer de concentratie kan opbrengen om naar een film te kijken zonder voortdurend naar mijn smartphone te grijpen.”