doen • Intenties alleen zijn niet voldoende • Gedrag veranderen is lastig • Bewust en gepland gedrag (5%) • Onbewust en automatisch gedrag (95%) • Slechts 20% van de mensen houd goede voornemens/intenties meer dan 2 jaar vol • Momenten waarop je moet beslissen te veranderen • Gemakkelijker met hulp van anderen
Directe ervaring / conditionering - Overtuigingen - Witlof-effect • Bepaalde ervaringen voorstellen • Ervaringen van anderen • Volautomatisch gedrag • Succes van gedrag • Leidt meteen tot plezier/goed gevoel: SUCCES - Comfort - Levert meteen iets op • Leidt meteen tot pijn/slecht gevoel: FAAL - Discomfort - Levert direct niets/weinig op
R A F F E N E N V E R L I E Z E N • Straffen of belonen • „Flitspaal-effect” • Vier-staat-tot-één • Straffen heeft een groter effect als belonen • Iets doen als er een dreiging in de buurt is om vervolgens verder te gaan met je oude gedrag • Wie drie keer is beloond en één keer wordt gestraft, zit weer op nul
R A F F E N E N V E R L I E Z E N • Mensen worden gemotiveerd voor een verandering bij dreiging • Mensen worden gemotiveerd om zich te verzetten tegen de meeste veranderingen • Motiverende kracht van een echt probleem is groter als de motiverende kracht van een kans
R A F F E N E N V E R L I E Z E N • Verlies-aversie • Gevaar en dreiging zijn sterke prikkels • Iedereen heeft dit (is aangeboren) • Verlies komt 2 á 2,5 keer zo hard aan als winst
N D E R I N G • James Prochaska’s 5 fases 1. Voorafgaand de overweging van de verandering 2. Het overwegen van een verandering 3. Het voorbereiden van de verandering 4. De verandering 5. Het onderhouden van de verandering
• Richt je op ja JA-gebied! • Ken je NEE-gebied, maar blijf hier niet hangen • JA-gebied: Dingen in het leven waar je voor warmloopt • NEE-gebeid: Dingen in het leven die je teleurstellen • Voor welke zaken ben je in je privéleven dankbaar? • Wat kan je uren doen met veel plezier? • Op welke momenten had je het gevoel dat je echt leefde?
• Anticiperen! • Technieken • Waar kunnen moeizame momenten zitten • Wat dan te doen • Mogelijke risico’s • Voorbereiden van deze momenten vergroten de kans op een succesvolle verandering • Geheugensteuntjes • Beloningen
• Wanneer belonen? • Meten is weten • Vallen en opstaan • Tussentijds motivatiemiddel • Stel mijlpalen vast • Meet je voortgang • Laat je niet tegenhouden!
leveren altijd iets op • Volhouden! • Een mislukking is een experiment, een onderdeel van je eigen leerproces • Hoe moet iets • Hoe moet iets niet • Vraag advies/steun
R A K T I J K • Veranderingen komen (meestal) niet direct tot stand • Richt je vooral op belonen, niet op straffen • Voorzie problemen en bedenk vooraf oplossingen • Volhouden!
op dit onderdeel Iedereen heeft dromen over de toekomst. De ene manier van dromen is echter effectiever dan de andere. Als je een duidelijk beeld hebt van de richting die je uit wilt, is de kans groter dat je iets van je dromen realiseert. Het is vooral belangrijk om je dromen vervolgens ook te vertalen naar gedrag. Wat ga je dóen om je doelen te bereiken? Welke doelgerichte en haalbare nieuwe gewoontes horen bij de richting die jij belangrijk vindt? Meer dan 12 punten op dit onderdeel Je hebt waarschijnlijk een aardig beeld van wat je wilt. Dat is een goed begin. Houd er wel rekening mee dat het stellen van duidelijke doelen alleen vaak niet voldoende is. Het is belangrijk om je doelen ook te vertalen naar concreet gedrag. Wat ga je precies doen, dagelijks, om je dromen ook écht waar te maken? Welke nieuwe gewoontes zijn daarvoor nodig?
op dit onderdeel Er is een kans dat veel van je verander pogingen in het verleden gestrand zijn. Misschien al meteen aan het begin en anders tijdens een crisismoment onderweg. Veel mensen weten wel dat er tijdens persoonlijke veranderingen moeilijke momenten komen, maar ze treffen toch niet de juiste voorbereidingen. Dat zorgt er vrijwel altijd voor dat ze terugvallen in de oude gewoontes waar ze juist van af willen. Meer dan 12 punten op dit onderdeel Je pakt veranderingen in je leven al vrij grondig aan. In ieder geval weet je dat het onderweg niet altijd makkelijk zal zijn en bereid je je daar ook op voor. Heel verstandig
onderdeel Jezelf voorbereiden op een verandering is heel wat werk. Maar uiteindelijk gaat het erom of je ook écht in actie komt en blijft. Gedrag is de zwakke schakel tussen plannen en resultaten. Vaak is het nodig om jezelf regelmatig te herinneren aan het 'waarom' van je verandering. Waar doe je het allemaal voor? Minstens zo belangrijk is feedback: doe je ook daadwerkelijk wat nodig is? Dagelijks je gedrag meten en jezelf belonen zijn twee krachtige technieken om veranderingen in te zetten én vol te houden. Meer dan 12 punten op dit onderdeel Je begrijpt al heel goed wat er voor nodig is om je eigen gedrag te sturen. Jezelf regelmatig herinneren aan het 'waarom' van je acties; je eigen gedrag bijhouden en belonen; niet te snel denken dat je 'klaar' bent met een verandering. Complimenten!