2. Yaşına Girerken Deno

JSTANBUL 2021 için yapmış olduğum sunum

Transcript

1. JSTANBUL
   

   12.06.2021
   2. Yaşına Girerken Deno
   Eser Özvataf
   

   View Slide

2. HAKKIMDA
   ESER ÖZVATAF
   ▸ Direktör @ Açık Yazılım
   
   
   ▸ Alaylı ve Mektepli
   
   
   ▸ Topluluk Katılımcısı
   
   
   ▸ İçerik Üreticisi
   /eserozvataf
   /eserozvataf /laroux
   /EserOzvataf
   

   View Slide

3. JSTANBUL’da Daha Önce…
   19 Mayıs 2020 - youtube.com/EserOzvataf
   

   View Slide

4. ‣ 1. ÖNBİLGİLER
   
   
   ‣ 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
   
   
   ‣ 3. NASIL BAŞLANIR?
   Bugün bahsedeceklerim:
   

   View Slide

5. 1. ÖNBİLGİLER
   

   View Slide

6. 1. ÖNBİLGİLER
   JAVASCRIPT İÇİN ÖNEMLİ TARİHLER
   ▸ 1995 – JavaScript: Netscape’in web’e dinamizm katma çabasıyla ortaya çıkmıştı.
   
   
   ▸ 1996 – Backend JS: Netscape Enterprise Server üzerinde Netscape LiveWire Pro (
   tagleri)
   
   
   ▸ 2009 – ES5: JSON, strict mode, array metotları, vs.
   
   
   ▸ 2009 – node.js: Event-loop, non-blocking, JavaScript runtime
   
   
   ▸ 2010 – NPM: paket yönetimi için npm tanıtıldı
   
   
   ▸ 2015 – ES6 / ES2015: Classlar, promiseler, arrow functionlar, let/const, vs.
   
   
   ▸ ES2016+ – ECMAScript’e her yıl güncelleme geleceği duyuruldu.
   
   
   ▸ 2018 – Deno üzerine çalışılmaya başlandı.
   
   
   ▸ 2020 – 13 Mayıs 2020’de Deno 1.0’a ulaştı.
   

   View Slide

7. 1. ÖNBİLGİLER
   NODE.JS
   ▸ Uygulama Paketlenirken Modül Sistemi:
   CommonJS + NPM
   
   
   ▸ Formatter, linter, test, paketleme ve
   doküman araçları 3. parti npm paketleri
   
   
   ▸ Kendi standard kütüphanesi
   
   
   ▸ Browser API’ından biraz farklılaşan
   API’lar
   
   
   ▸ Örnek: fetch API yok, request
   
   
   ▸ Native Uzantılar: GYP
   ▸ Uygulama Çalışırken Modül Sistemi: ES
   Modules + deno.land
   
   
   ▸ Araç Desteği: Formatter, linter, test,
   paketleme ve doküman araçları içinde
   
   
   ▸ Go’dan esinlenilen modern bir standard
   kütüphane
   
   
   ▸ Promise’ler veya yeni JavaScript
   standartlarının özellikleri ilk günden
   düşünülmüş
   
   
   ▸ Browser API’ı ile uyumlu kalmaya
   çalışmak proje hedeflerinden biri
   
   
   ▸ Native Uzantılar: GN + Rust’ın cargo sistemi
   DENO
   

   View Slide

8. 1. ÖNBİLGİLER
   NODE.JS’DE TATSIZ DENEYİMLER: “DESIGN MISTAKES IN NODE”
   ▸ API tasarımı nedeniyle Callback Hell
   
   
   ▸ Paket sürümleme hataları nedeniyle lock dosyaları
   
   
   ▸ Paketler nedeniyle devasa node_modules klasörleri
   
   
   ▸ Modül çözümleme algoritması araçlar için sorun teşkil ediyordu
   
   
   ▸ ES2015 ve/veya TypeScript için Transpilation
   
   
   ▸ io.js ile birleşene kadar Promise’ler veya ES2015 özellikleri yoktu
   

   View Slide

9. 1. ÖNBİLGİLER
   DENO 1.0 NE UMUT VAAD ETMİŞTİ?
   ▸ Dahili TypeScript desteği
   
   
   ▸ “Fundamental Araçlar”: Bundler, dependency info, linter, formatter, documentor dahili
   
   
   ▸ Güvenli runtime
   
   
   ▸ Tek binary sayesinde ekstra taşınabilirlik ve DevOps avantajları
   
   
   ▸ ECMAScript ve Browser ortamı arasında uyumluluk
   
   
   ▸ Streamler, Eventler
   
   
   ▸ URL, Blob, File, FormData, Headers, Request, Response
   
   
   ▸ TextEncoder, TextDecoder
   
   
   ▸ (Intl*, Web Storage APIs*, WebSockets*)
   

   View Slide

10. 1. ÖNBİLGİLER
    GEÇEN YILDAN DENO YORUMLARI
    ▸ Üzücü haber: node.js ile uyumluluğu
    
    
    ▸ İyimserlik: bugün başlıyorsanız node.js’i komple unutup Deno ile başlayabilirsiniz
    
    
    ▸ İyimserlik: node.js API’larına bağımlı olmayan npm paketlerinizi Deno’da kullanabilirsiniz
    
    
    ▸ Yalnız require()’a dikkat etmek gerekli
    
    
    ▸ Benchmarklarda henüz node.js’le arasında çok ufak farklar bulunuyor
    
    
    ▸ Deno’da profesyonel anlamda çalışmak için; yeterli ekosistem oluşmadan giriş yapmak
    tehlikeli
    
    
    ▸ Örnek: veritabanı v.b. aktif soket bağlantılı kütüphaneler
    

    View Slide

11. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    

    View Slide

12. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    2020 GELİŞTİRMELERİ
    ▸ WebSocket API (Client)
    
    
    ▸ alert, confirm, prompt Web APIs
    
    
    ▸ Self-Contained, Stand-Alone Binaries
    
    
    ▸ Development Tools: Watch Mode, Test Coverage Tool, Compiler
    
    
    ▸ Language Server (Ex: VS Code)
    
    
    ▸ Arm64 - M1 Support
    

    View Slide

13. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    2021 GELİŞTİRMELERİ
    ▸ Markdown and JSON formatter
    
    
    ▸ Web Streams
    
    
    ▸ ICU (Intl) support
    
    
    ▸ WebGPU APIs
    
    
    ▸ Import Maps
    
    
    ▸ Private Modules (w/ auth tokens)
    
    
    ▸ Native HTTP/2 Web Server*
    ▸ Official Docker Images
    
    
    ▸ Abortable Fetch
    
    
    ▸ Crypto APIs
    

    View Slide

14. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    STANDARD LIBRARY (SÜRÜM 0.98)
    ▸ archive: tar, untar
    
    
    ▸ async: delay (setTimeout’a gerek yok)
    
    
    ▸ bytes: indexOf, lastIndexOf, equals, startsWith, endsWith,
    repeat, concat, contains, copy
    
    
    ▸ datetime: parse, format, dayOfYear, weekOfYear, isLeap,
    difference
    
    
    ▸ encoding: binary, CSV, TOML, YAML, base32, base64,
    ascii85/base85
    
    
    ▸ flags: (minimist, yargs-parser gibi)
    
    
    ▸ fmt: printf, colors
    
    
    ▸ fs: emptyDir, ensureDir, ensureFile, exists, move, copy,
    walk, glob
    
    
    ▸ hash: mdX, ripemdX, shaX, shaXXX, sha3-XXX, keccakXXX
    ▸ http: http module
    
    
    ▸ io: Buffers, Readers, Writers, Streams
    
    
    ▸ log: Console Logger, File Logger, Rotating File Logger
    
    
    ▸ mime: Mime parser
    
    
    ▸ node: ???*
    
    
    ▸ path: basename, dirname, extname, format, fromFileUrl,
    isAbsolute, join, normalize, parse, relative. resolve,
    toFileUrl, globToRegExp
    
    
    ▸ signal: signal, onSignal
    
    
    ▸ testing: asserts, benching
    
    
    ▸ uuid: v1, v4, v5
    
    
    ▸ wasi: WebAssembly System Interface
    
    
    ▸ ws: WebSocket Server
    

    View Slide

15. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    ÜÇÜNCÜ PARTİ KÜTÜPHANELER
    ▸ lodash: lodash
    
    
    ▸ dayjs: moment.js alternative
    
    
    ▸ xstate: state manager
    
    
    ▸ oak: koa, express.js replacement
    
    
    ▸ denon: nodemon
    
    
    ▸ denodb: ORM for relational dbs +
    mongo
    
    
    ▸ redis: Redis client
    
    
    ▸ gql: GraphQL destegi
    ▸ monads: Typesafe Option, Result v.b.
    yapilar
    
    
    ▸ djwt: JSON web tokens
    
    
    ▸ dotenv: .ENV file support
    
    
    ▸ dejs: EJS templating
    
    
    ▸ computed_types: Typesafe JOI
    alternative
    
    
    ▸ autopilot: automation framework
    
    
    dahası için deno.land/x adresi
    

    View Slide

16. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    DENO EKOSİSTEMİ
    ▸ Deno Company (29 Mayıs 2021)
    
    
    ▸ 4.9 million dollars of seed capital
    
    
    ▸ “This investment means we will have a staff of full-time expert engineers working to
    improving Deno. We will ensure that issues are addressed, bugs are fixed, timely releases
    are made; we will ensure Deno is a platform others can build on with trust.”
    
    
    ▸ Deno Deploy (https://deno.com/deploy)
    
    
    ▸ “Deno Deploy is a distributed system that runs JavaScript, TypeScript, and WebAssembly
    at the edge, worldwide. The service deeply integrates the V8 JavaScript runtime with a
    high performance asynchronous web server to provide optimal performance without
    unnecessary intermediate abstractions.”
    

    View Slide

17. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    DENO EKOSİSTEMİ NEDEN ÖNEMLİ? (1/3)
    ▸ Deno’nun iddiası Web API’lar ile uyumlu yeni nesil bir “runtime” geliştirmek,
    
    
    ▸ Deno bugün bir JavaScript Runtime gibi görünse de,
    
    
    ▸ TypeScript gibi transpiler’ları devreye sokabiliyor,
    
    
    ▸ WebAssembly ile daha fazla dile taban olabiliyor,
    
    
    ▸ Bugün en büyük engel: Node ekosisteminin kanıksanmışlığı
    
    
    ▸ Çözüm: yeni araçlar
    
    
    ▸ Çözüm: std/node*
    

    View Slide

18. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    DENO EKOSİSTEMİ NEDEN ÖNEMLİ? (2/3)
    

    View Slide

19. 2. SÜRÜM 1.0’DAN SONRA
    DENO EKOSİSTEMİ NEDEN ÖNEMLİ? (3/3)
    ▸ Deno’nun std/node’un geleceğine ilişkin iddiası:
    
    
    ▸ “Although Deno has taken a hardline approach to simplifying the module system,
    ultimately Deno and Node are pretty similar systems with similar goals. Over time,
    we expect Deno to be able to run more and more Node programs out-of-the-box”
    
    
    ▸ Topluluk:
    
    
    ▸ Ryan Dahl halen projede
    
    
    ▸ Deno Company yatırımlarına ek olarak GitHub’da 127 sponsor var
    
    
    ▸ GitHub’da yalnızca core projede 605 katılımcı bulunuyor
    

    View Slide

20. 3. NASIL BAŞLANIR?
    

    View Slide

21. 3. NASIL BAŞLANIR?
    DENO İLE NE YAZMALI?
    ▸ Araçlar
    
    
    ▸ PoC
    
    
    ▸ Çok fazla trafik almayan,
    

    bir mimarinin göbeğinde olmayan,
    

    hata toleransı olan,
    

    sorun olduğunda benzerini hızlıca node.js ile ayağa kaldırabileceğiniz,
    

    API ve/veya mikroservisler
    
    
    ▸ Tek kişinin yönettiği, kişisel işler
    
    
    ▸ KÜTÜPHANELER (ES Modules)
    
    
    ▸ Topluluk desteği ihtiyacınız varsa biraz bekleyebilirsiniz
    

    View Slide

22. 3. NASIL BAŞLANIR?
    DENO İLE GELİŞTİRMEYE BAŞLAMAK
    

    View Slide

23. 3. NASIL BAŞLANIR?
    BAŞLAMAK İÇİN
    ▸ Resmi Sitesi
    

    https://deno.land/
    
    
    ▸ Ücretsiz Crash Course
    

    https://denobeginner.com/
    

    View Slide

24. 3. NASIL BAŞLANIR?
    BENİM DENO PROJELERİM
    ▸ HEX Function Abstraction Framework
    

    https://github.com/eserozvataf/hex
    
    
    ▸ Backend API Service Boilerplate
    

    https://github.com/eserozvataf/hex-service
    

    View Slide

25. KAPANIŞ
    İLETİŞİMDE KALALIM
    ▸ Twitch: Canlı Yayın
    

    https://twitch.tv/laroux
    
    
    ▸ YouTube: Yayın Tekrarları
    

    https://youtube.com/EserOzvataf
    
    
    ▸ Twitter: Mikroblogging
    

    https://twitter.com/eserozvataf
    
    
    ▸ Sunumlar: Speakerdeck
    

    https://speakerdeck.com/eser
    
    
    ▸ GitHub: Üretim
    

    https://github.com/eserozvataf
    

    View Slide

26. TEŞEKKÜRLER,
    
    
    SORULAR?
    /eserozvataf
    /eserozvataf /laroux
    /EserOzvataf
    

    View Slide