KPSS Coğrafya Ders Notları

Transcript

4. • •
7. • •
10. • •
12. • • •
14. •
17. •
23. • • • • •
24. • •
25. • •
30. • • • • •
31. •    
37. • • • •
38. •    
42. • • • • •
44. • • • •
45. • • • •
46. • • • • •
52. • • • • • •
58. • •
62. • • •
70. • •
84. • • • • •
85. • • • • • • •
90. • • • •
103. • • • • •
104. • • • • • • •
105. • • • • • • •
107.     
108. 
111. 
113. 
115. 
117. 
119. 
121. 
125. • •
128. •
131. 
132. 
134. 
138. 
139. 
141. 
142. 
143. 
144. 
146. 
151. 
152. 
153. 
154. 
155. 
156.   
171. • • •
175. °
180.   
188. • • • • •
189. • • • • • •
190. • • • • • • •
191. • • • • •
192. • • • • •
194. 
196. • • • • •
207. • • • • •
209. • • •
212. • • • •
214. •
215. • • •
219. • • • •
220. • • • •
222. • • • •
223. • •
224. • • • •
225. • •
226. • • • •
227. • •
228. •
229. • •
230. • • •
231. • • • 
232. • •
233. • • •
234. • • • •
236. • • •
237. • •
240. • • • • •
241. • • •
243. • • •
244. • • • 
245. • •  • 
246. • • • •
248. • • •
249. • • •
250. • •
252. •
255. • • • •
256. • • • • •
257. • •
258. • •   •   •
260. • •
261. • • •
262. •
264. • • • •
265. • • • •
266. • 
267. • •   • •
268. • •  •
269. • • • • • •
270. • • • • •
271. •
273. • • •
274. • • •
275. • •  
276. • • • •
277. • • •
285. • • • •
286. • • • • •
293. •
295. • • • • •
296. •
297. •
300. • • •
301. • • • • • •
305. •
306. • • •
307. • •
308. • • • •
310. • •
311. • • • •
313. • •
314. • •
322. • • • •
330. • • •
333. • 
335. •
338. • • •
339. • • •
340. • • •
350.  • • •
354. • • •
358. • • •  
360. • •
364. 2.Dalmaçya kıyılar: Kıyıya paralel dağ sıralarının epirojenez sonucu deniz altında kalarak kıyıya yakın adalara dönüşmesi ile oluşur. • Antalya Kaş kıyıları
367. • • •
369. • •     
370. •     
375. •
378. • • •
379. • • • •
381. • • • •
383. • •
385. • • •
389. • • • • • •
392. • • • • •
393. • • • • • • • • • • •
394. • • • •
395. • • • • • •
397. • • •
398. • •
400. • • • •
401. • • • • •
403. • • •
405. • • • •
406. • • • • •
407. • •
408. • • •
409. • • • •
412. • • •
414. • •
417. • • 
418. •
421. • • • • •
422.  • • •
423. • • • • •
425. • • • • • •
426. • • • • 
431. • • • •
434. • • • •
435. • • • • •
436. • • • • • • •
437. • • • •
438. •
443. • • • •
444. • • • 
446. • • • • •
449. TÜRKİYE’NİN YER ŞEKİLLERİ DAĞLAR
450. Türkiye’nin Geçirdiği Jeolojik Devirler Birinci Jeolojik Zaman (Paleozoik):  Taş kömürü yatakları oluşmuştur.  Masif araziler oluşmuştur.(Yıldız Dağları, Saruhan-Menteşe, Mardin-Derik, Kastamonu-Devrekani, Anamur-Alanya, Kırşehir ve Bitlis)
451. İkinci Jeolojik Zaman (Mezozoik):  Bu zamanda Anadolu’da yerkabuğu hareketleri fazla olmamıştır.  Mezozoik’te meydana gelen kıvrımlı yüzeyler aşınarak peneplen haline gelmiştir.  Anadolu’nun da içinde bulunduğu Tetis (Tethys) Denizi’nde yoğun birikme gerçekleşmiştir.  Bu durum 3. jeolojik zamanda dağ sistemlerini oluşturacaktır.
452. Üçüncü Jeolojik Zaman (Tersiyer):  Türkiye güneyden Arap Levhası, kuzeyden Avrasya Levhasının sıkıştırmasına maruz kalmıştır.  Türkiye’de büyük fay hatları oluşmuştur.  Türkiye’nin de üzerinde bulunduğu Alp-Himalaya Dağ Sistemi oluşmuştur.  Toros ve Kuzey Anadolu dağları oluşmuş ve Anadolu'da birçok göl meydana gelmiştir.  Linyit, bor, tuz, boraksit, petrol yatakları oluşmuştur.  İç Anadolu'nun doğusu ve kuzeybatısı, Doğu Anadolu’nun büyük bir kısmı ve Güney Marmara’daki volkanik araziler bu dönemde oluşmuştur.
453. Dördüncü Jeolojik Zaman (Kuaterner):  En kısa olan ve halen içinde bulunduğumuz jeolojik dönemdir.  Ülkemiz bugünkü haline gelmiştir.  Bugünkü Ege Denizi’nin yerinde bulunan Egeid Karası çökmüş, Akdeniz’in sularının bu alanı işgal etmesiyle Ege Denizi oluşmuştur.  İstanbul ve Çanakkale boğazlarının oluşması ile de Akdeniz’in suları Karadeniz’e karışarak başlangıçta tatlı olan Karadeniz’in sularını tuzlu hale getirmiştir.  Doğu Anadolu Bölgesi’ndeki volkan dağları bu dönemde oluşmuştur.  Bu danemde sık sık iklim değişikliği meydana gelmiş ve şiddetli buzullaşmalar, özellikle ülkemizin yüksek yerlerinde meydana gelmiştir. (Cilo Dağı, Sat Dağı, Kaçkar Dağları, Aladağlar, Bolkar Dağları)
454. Bütün bu jeolojik devirler sonrasında, Türkiye’nin yeryüzü şekillerinde şu genel özellikler ortaya çıkmıştır:  Türkiye oldukça yüksek bir ülkedir. (Ortalama yükseltisi 1132 m.)  Türkiye’de yüksek ova ve platolar geniş yer kaplar. Bunun sebebi, uzun bir aşınım döneminden sonra ülkemizin 4. zaman başlarında toptan yükselmesidir.  Türkiye genel olarak engebeli bir yapıya sahiptir. Ancak buna rağmen geniş düzlükler de vardır. Türkiye’nin yükseltisi batıdan doğuya doğru ve kıyılardan iç kesimlere doğru gidildikçe artar. Bu durum, akarsuların akış hızları ve enerji potansiyellerinin yüksek olmasını etkilemiştir.  Türkiye’deki dağlar genelde doğu-batı doğrultusunda uzanır. Bunun nedeni, Türkiye'yi etkileyen levhaların sıkıştırma yönleri ile ilgilidir.
455.  Dağ sıraları arasında geniş çöküntü alanları oluşmuştur. Dağlar kuzeyde ve güneyde kıyıya paralel, batıda ise kıyıya dik uzanmaktadır.  Türkiye daha çok üçüncü ve dördüncü zamanda meydana geldiği için genç ve hareketli bir kuşak üzerinde yer alır.  Türkiye’de düz alanlar geniş yer kaplar. Bunun nedeni, uzun süren aşınma ve tektonik çukurların alüvyonlarla dolarak düzleşmesidir.  Türkiye kuzey ve güneyden sıradağlarla çevrilmiştir. Bu özellik, iç kesimlerde kapalı havzaların oluşmasına sebep olmuştur.  Türkiye’de yüzey şekilleri kısa mesafelerde değişiklik gösterir. Bu durum iklim ve bitki örtüsünün çeşitliliğine sebep olmuştur.
456. Türkiye’nin aşağıdaki özelliklerinden hangisi, yükseltinin fazla olmasının sonucu değildir? A) Bitki türleri bakımından zengin olması B) Kara yolu ve demir yolu yapım maliyetinin yüksek olması C) Sıra dağların genelde doğu batı yönünde uzanması D) Nüfus dağılışının düzensiz olması E) Yaylacılığın önemli bir etkinlik olması 2010 KPSS ÖRNEK
457. Türkiye’nin Dağları Dağ oluşumu üç şekilde gerçekleşmektedir: 1. Kıvrılma Yan basıncın etkisiyle levha kıvrılır ve kıvrım dağlar ortaya çıkar.
462. 2. Kırılma Kırılma daha genç arazilerde, yine yan basıncın etkisiyle meydana gelir. Özellikle, Ege bölgesinde bulunan Kaz, Madra, Yunt, Bozdağlar ve Menteşe dağları; Akdeniz bölgesindeki Nur dağları.
466. 3. Volkan Dağları Volkan patlaması sonucu yer altından çıkan lav ve diğer malzemelerin birikmesiyle oluşur. Türkiye’de aktif volkan bulunmaz.
467. Türkiye'de Volkanik Bölgeler Doğu Anadolu Bölgesi: Ağrı, Tendürek, Süphan, Nemrut dağları. İç Anadolu Bölgesi: Erciyes, Hasan Dağı, Melendiz Dağı, Karadağ, Karacadağ. Akdeniz Bölgesi: Hassa Yöresi (Hatay) Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Karacadağ Ege Bölgesi: Kula Volkanları Karadeniz Bölgesi: Köroğlu Dağları (Hem volkanik hem de kıvrım dağıdır.) Marmara Bölgesi: Uludağ (İç volkanizma)
469. Volkanik bölgelerin ortak özellikleri:  Mineral bakımından zengindir, bu nedenle verimli arazilerdir ve yoğun nüfusludurlar.  Özellikle metal madenler bakımından zengindirler. (Demir, kurşun, çinko, pirit gibi.)  Fay hatlarına paralel uzanırlar. Yani deprem bölgesidirler.  Aktif volkanlar gayzer kaynaklarını oluşturur. (Ülkemizde bulunmaz.)  Genellikle genç arazilerdir.  Püskürük kayaçları oluştururlar.  Peribacası topografyası ve lav set gölleri ile paralellik gösterirler.  Kaldera ve krater gölleri ile paralellik gösterirler.  Maar çukurları ve gölleri ile paralellik gösterirler.
470.  Dağların özelliklerinin yanında uzanış doğrultuları da önemlidir. Kıyıya paralel uzanıyorsa (Akdeniz ve Karadeniz bölgeleri gibi): • Boyuna kıyı tipini oluştururlar. • Kıta sahanlığı dardır. • Delta oluşumu zordur. • Kıyıda girinti çıkıntı az olur. • Doğal liman, koy ve körfez az olur ve gerçek uzunluk ile kuş uçumu uzunluk arasındaki fark azdır. • Dalga aşındırması olan falezlere sıkça rastlanır. • Kıyıdan iç kesimlere girildikçe iklim kısa mesafede değişir. • Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım geçitlerden sağlanır. • Kıyıda bulunan limanların hinterlandı dardır ve gelişmeleri zordur. • Yamaç yağışları oluşur. • Kapalı havzalara daha çok rastlanır.
472. Kıyıya dik uzanıyorsa: • Enine kıyı tipini oluşturur. • Kıta sahanlığı geniştir. • Delta oluşumu kolaydır. • Kıyıda girinti çıkıntı fazla olur. • Doğal liman, koy ve körfez fazla olur ve gerçek uzunluk ile kuş uçumu uzunluk arasındaki fark fazladır. • Dalga aşındırması olan falezlere pek rastlanmaz. • Kıyıdan iç kesimlere girildikçe iklim kısa mesafede değişmez. • Kıyı ile iç kesimler arasında ulaşım daha kolay sağlanır. • Kıyıda bulunan limanların hinterlandı geniştir ve gelişmeleri daha kolaydır. • Kapalı havzalara daha az rastlanır.
473. Doğu Anadolu, Akdeniz ve Karadeniz bölgelerindeki sıradağlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) Etkin volkanlara rastlanır. B) Alp orojenezi döneminde oluşmuşlardır. C) Genelde yükseltileri 1500 m’yi geçer. D) Bazıları 4. zaman buzullaşmasından etkilenmişlerdir. E) Genelde doğu–batı yönünde uzanırlar. 2007 KPSS ÖRNEK
476. • • • • •
477. • • • •
478. • • • • •
484. • • •
485. • • • • • • •
486. • • • • • •
487. • • • •
488. • • •
489. • • • • •
494. • • • •
495. • • • •
496. • • •
497. • • •
498. • • • • • •
499. • • • •
500. • • • • •
501. • • • •
503. • • • •
504. • • •
505. • • •
506. • •
508. • • • •
510. • • •
511. • • • • •
512. • • • •
513. • • • •
516. • • • • • •
521. •
522. • • •
523. •
524. •
525. • •
527. •
528. • • •
530. • •
538. • • • •
539. • • • • •
540. • • •
541. •
542. • • •
548. •
549. • • •
551. • • • •
552. • • • • • •
556. • •
557. • • • • • •
562. • • • • • •
566. • • • • • • • •
567. • • • • • • •
568. • • • •
569. • •
570. • •
571. •
573. • •
574. • •
575. • • •
576. • • •
578. •
579. • • •
582. • •
584. • • • •
586. • •
588. • • •
589. •
590. • • • • •
592. • •
593. • • • •
595. • • •
597. • •
599. •
600. • • •
601. •
602. •
603. • • • •
604. • • • •
605. •
606. • •
608. •
609. • • • •
610. •
611. • • •
614. • • •
615. • • •
617. • • • •
618. • •
620. • •
621. • •
622. • • •
623. •
624. •
625. • • •
626. • • • •
627. •
628. • • •
630. • • •
632. •
633. • •
634. • • •
635. • •
636. • •
637. • •
639. • •
640. • • •
641. • • •
642. • • •
643. • •
644. • • •
646. •
647. • • • •
648. • • •
649. •
650. •
651. •
652. • •
654. • • •
655. • •
656. •
657. • • •
659. • •
660. • •
662. •
663. • •
664. • •
665. • • •
666. • • • •
667. •
668. • • • •
670. • •
671. • •
673. • • •
674. •
675. • •
676. •
677. • •
679. •
680. • •
681. • • •
683. • •
684. • •
686. • •
687. • • • •
688. •
689. • •
690. • • .
691. • • • •
692. • •
693. •
695. •
696. • • •
697. •
698. •
699. • •
700. • •
701. •
702. • •
703. • • •
704. •
705. •
706. •
707. • • •
708. •
709. •
710. • •
711. • •
712. •
713. • •
714. • • •
715. • •
721. • • • • • •
722. • • •
723. • •
725. •
726. •
727. •
728. • •
729. • • •
731. • • •
735. • •
736. • •
737. • • •
738. • •
739. • •
740. •
741. • •
742. • • •
743. • • •
744. •
745. •
746. • •
747. • •
750. •
753. • •
754. • •
755. • • •
756. • • •
757. • • •
758. • • •
759. • •
761. • •
762. • •
763. •   
764. •
765. •
768. •
771. •
774. • • •
775. •
776. • •
777. •
779. •
780. • • •
781. • •
783. • • •
785. • • •
786. • • • •
787. •
788. •
791. • • • •
793. • •
794. • •
795. •
810. • •
811. •
812. •
813. • •
816. •
818. • •
821. • •
825. • • • • •
826. • •
828. • •
829. • •
830. • •
831. • •
832. • •
833. •
834. • •
835. • •
837. • •
838. • •
842. •
843. •
844. •
845. • •
846. • •
847. •
848. •
849. • • •
852. •
853. • •
870. • • • • •
871. • •
873. • • •
874. • •
875. • •
876. •
877. •
879. • •
880. •
881. • •
883. • •
884. • •
885. •
888. • • • •
889. • •
890. • •
891. •
892. •
893. • •
895. • • •
896. •
897. •
898. •
899. • • •
900. • •
901. • •
902. • •
903. •
904. •
905. • • •
906. • •
907. • • • •
908. • •
909. • •
910. • •
911. • • •
918. • •
920. •
922. • • •
923. • •
924. • •
925. • • • •
926. •
927. •
930. • •
931. • • • •
932. • • •
933. • •
935. •
936. • •
937. •
938. •
939. • •
940. • •
943. • •
946. • •
948. • • •
949. • •
950. • • •
953. •
954. • ° ° •
955. • •
957. • •
958. • •
959. • •
960. • •
961. •
966. • • • • • • • • •
967. • • • •
968. • • • • •
969. • • • •
970. • •
971. • • • • •
972. • • •
973. • • •
974. • •
983. • •
984. • • •
985. •
986. •
987. • •
988. • •
989. • •
990. • •
991. • •
992. •
993. • •
994. •
995. • •
996. • •
997. • • •
998. •
1000. • •
1001. •
1002. •
1003. •
1005. • •
1006. • •
1007. • •
1008. • •
1009. • •
1010. • • • • •
1011. • •
1012. •
1013. • •
1015. • •
1016. • • •
1017. • • •
1018. •
1019. •
1020. • • •
1022. • • • • • •
1023. • • • • • •
1026. • •
1037. • • • • •
1039. • • • • •
1040. • •
1049. •
1057. • • • • •
1058. • • • • • •
1059. • • • • •
1060. • • • .
1061. • • • • .
1062. • • •
1063. • • • •
1064. • • • • • •
1067. • • • •
1070. • • •
1071. •
1072. •
1073. •
1074. • • • •
1075. • • • •
1078. • • • •
1079. • • • • •
1080. •
1081. • • • • •
1082. • • •
1083. • •
1086. • • • •
1087. • • • • • • •
1089. • • • • •
1090. • • • • • • •
1091. • • • • •
1092. • • • •
1093. • • • • • • •
1097. • • •
1098. • • • • • • •
1099. • • • • • •
1100. • • •
1101. • • • •
1105. • • • .
1106. • • • • •
1108. • •
1109. • •
1110. • • • •
1111. • • • • •
1112. • • • •
1113. • • •
1115. • • •
1116. • • • •
1118. • •
1119. • • • •
1120. •
1122. • •
1124. • • • • •
1125. • • • • • •
1127. • • • • • • •
1131. • • • • • •
1132. • • • • • •
1133. • • • •
1134. • • •
1135. • • • • •
1136. • • • • • • •
1138. • • • • • • • • •
1140. • • • •
1144. • • • •
1146. • • • •
1148. • • • •
1149. • •
1150. •
1152. • • • • •
1155. • • •
1156. •
1159. • • • •
1160. • • • • • . •
1162. • • • • •
1163. • • • •
1167. • • • • • •
1168. • • • • • • •
1169. • • • • • •
1170. • • •
1171. • • • • •
1172. • • • •
1174. • • •
1175. •
1176. • • • ).
1177. • • •
1178. • • • . •
1179. • • • • .
1181. • • •
1182. • •
1185. • •
1186. • • •
1190. • • • • • .
1191. • • •
1192. • • • • •
1193. • • • • • • •
1195. • • • •
1196. • • • •
1197. • • • • •
1198. • • • • •
1202. • • • • • •
1203. • . • • • • • •
1204. • • • • •
1207. •
1208. •
1209. • •
1210. • • • • •
1212. •
1213. • • • •
1214. • • • •
1215. • • •
1220. • • •
1222. • • • • •
1223. • • • •
1224. • • • •
1225. • • • • •
1226. • • •
1230. • • • • • .
1231. • • • • • •
1232. • • • • • •
1233. • • • •
1234. • • • •
1235. • • • • • •
1236. • • • •
1237. • •
1238. • • • •
1240. • • • •
1241. • • • • • .
1242. • • • • •
1243. • • •
1244. • • •
1246. • •
1249. • • •
1250. • • •
1251. • • • •
1252. • • • •
1253. • • •
1254. • • • •
1255. • • • • •
1258. • • • •
1259. • • • • • . •
1260. • • • • • •
1261. • • • • • • •
1262. • • •
1263. • • • • •
1264. • • • • .
1266. • • • • .
1268. • • •
1270. • • • •
1271. • • • • • •
1275. .
1277. • •
1285. • • • • •
1287. • • • • • . • .
1288. • • • •
1290. • • • • •
1291. • • • • • • • •
1292. • • • •
1293. • • • • • •
1294. • • • • •