De gevolgen van (digitale) innovaties

devNetNoord 8, sessie 1

Transcript

1. De digitale revolutie en de economie: Mens tegen Machine? Mens én Machine! Dr. Thijs L.J. Broekhuizen Assistant Professor of Innovation Management & Strategy M: t.l.j.broekhuizen@rug.nl W: http://www.rug.nl/staff/t.l.j.broekhuizen/
2. Mens & Machine
3. Hoe veranderen digitale innovaties onze wereld?
5. Waarom heeft digitalisering zo’n sterke invloed?
6. Gevolg: Meer innovatie en economische groei Bedrijfswinsten stijgen sterk in huidig herstel
7. Maar niet iedereen profiteert… Reële BBP groeit sneller dan mediaan-inkomen
8. Winnaars en verliezers: opleiding Inkomen hoogopgeleiden stijgt, van laagopgeleiden daalt
9. Winnaars en verliezers: superstars vs. rest › Veel industrieën: winner-takes-all • Popmuzikanten, filmacteurs, sportatleten, CEOs • Zalando, Amazon, WhatsApp, Facebook, Instagram, Google, Skype, LinkedIn, Bol.com, Marktplaats, Funda, etc. › Net een beetje beter, veel hogere beloning dan de rest
10. Niet iedereen profiteert à ongelijkheidá › Economische ongelijkheid stijgt door technologieën en digitale innovaties › Inkomensongelijkheid is funest voor economie en maatschappij
11. Waar zijn onze banen gebleven?
12. “Technologische werkeloosheid” › “We are being afflicted with a new disease of which some readers may not yet hard heard the name, but of which they will hear a great deal in the years to come – namely, technological unemployment. This means unemployment due to our discovery of means of economising the use of labour outrunning the pace at which we can find new users for labour.” › John Maynard Keynes (1930) 14-Jun-17 | 12
13. Waar zijn onze banen gebleven? › Retail: • Automatisering: bestellingen, betalingen, inkoop, verpakken • Websites/E-commerce • Visuele interactieve assistenten • Zelf-service: scannen, automaten, betalen (vingerprint) • 10% werkt in retail in Verenigde Staten • Afname in belang mensen: • In 1995: 2,08 mensen per $1 miljoen BBP • In 2002: 1,79 mensen per $1 miljoen BBP 14-Jun-17 | 13 -14%
14. UWV rapport maart 2015 › Tussen 2008-2012: 90 duizend banen verdwenen › Tussen 2013-2018: meer dan 100 duizend banen gaan verdwijnen: • Vooral bij administratief werk: Gegevensverwerking à gegevens controleren. • MBO werk overgenomen door HBO-ers en computers 14-Jun-17 | 14
15. 14-Jun-17 | 15
16. Waar worden mensen vervangen? › Meestal voor simpele, repetitieve taken, maar niet alleen laagopgeleiden
17. Computers zijn goed in… › Simpele taken, herhaling, rekenen
18. Computers zijn niet goed in…. A) Complexe communicatie • Complexe interactie met personen • Tegenvoorbeelden: • Lionbridge à GeoFluent • IBM: Watson computer & Jeopardy!
19. GeoFluent
20. Computers zijn niet goed in…. › B) Patroonherkenning • Tegenvoorbeeld: Google Car
21. Auto zonder bestuurder – sneller dan coureur 14-Jun-17 | 21
22. Computers zijn niet goed in… › C) Creativiteit
23. Tegenvoorbeeld: Cognitive Cooking › IBM: Inventing a dish 14-Jun-17 | 23
24. Wat staat ons nog te wachten? › Technologische ontwikkeling (Moore’s law) gaat veel sneller op het tweede helft van het schaakbord (Kurzweil): elke stap is gigantische sprong vooruit
25. 14-Jun-17 | 25 18.446.744.073.709.551.615 4.294.967.295
26. Zitten we op tweede helft van schaakbord? › Als 1958 als start: JA! › Dus: • Elke keer een nieuwe Watson, een Google zelfsturende auto, Drone, medische doorbraak (alvleesklierkanker), smartphone, zonne-energie, Wikipedia, virtuele docent, continue scanning van gezondheid: • Van schaarste naar overvloed (Google Singularity) • Gratis energie • Schoon drinkwater 14-Jun-17 | 26
27. Welke menselijke eigenschappen zijn nog wat waard? › Nasa report van 1965: • “Man is the lowest cost, 150-pound, non-linear, all- purpose computer system which can be mass- produced by unskilled labor” 14-Jun-17 | 27 Computers tot nu toe hele slechte probleemoplossers met heel weinig creativiteit
28. “If you can’t beat them, join them” › Mens én Machine: Fold.it 14-Jun-17 | 28
29. Schaakwedstrijd: mens versus machine › In 1985, in Hamburg, Kasparov speelde 32 simultaan wedstrijden tegen schaakcomputers: 32-0. › In 1997, versloeg IBM Deep Blue Kasparov. Computer versloeg (voorgoed) de mens. › Nu voor €50 een schaakprogramma dat de meeste grootmeesters verslaat. 14-Jun-17 | 29
30. Schaakwedstrijd: mens en machine › Rasskin-Gutman benoemt Moravec’s Paradox ook in schaken: computers zijn goed waar mensen zwak zijn, en vice versa. › Wat als mensen nu niet tegen maar met de schaakcomputers mochten spelen? › In 2005: experiment Playchess.com › Elke speler: PC en schaaksoftware naar keuze: synthese van mens en machine. 14-Jun-17 | 30
31. Schakers en machine De strijd: • Alleen computers • Computerexperts met amateurschakers • Computers met grootmeesters › Wie won? 14-Jun-17 | 31
32. De amateurschakers met een goed proces! › Een paar Amerikaanse amateurschakers met drie computers. Coachten hun PCs telkens om vooruit te kijken à versloegen de grootmeesters met “superieure” schaakkennis › “Weak human + machine + better process” won van › “Strong human + machine + inferior process”. 14-Jun-17 | 32
33. Kasparov: Je moet openstaan voor nieuwe manieren, denkwijzen… › Ontwikkel schaakprogramma die denken als een mens, misschien zelfs leren als een mens. Veel interessanter dan snellere algoritmes en nog betere hardware. › Net zoals in onze samenleving die technologie-rijk is, maar arm in innovatie, is schaken ten prooi gevallen aan incrementalisme en de vraag van de markt. › Brute kracht werkt, dus waarom zou je je op andere dingen richten? Waarom tijd en moeite verspillen aan het experimenteren met innovatieve ideeën wanneer we al weten dat het oude werkt? › Zo’n denkwijze moet angst aanjagen bij iedere wetenschapper, maar helaas is dit de norm. Onze slimste mensen gingen naar financial engineering in plaats van echte engineering, met catastrofale resultaten tot gevolg voor beide sectoren. 14-Jun-17 | 33
34. Het belang van creativiteit en diversiteit › Creëren van innovatieve producten met toegevoegde waarde: concurreren door te innoveren! › Door creativiteit en diversiteit te stimuleren behoudt de mens zijn toegevoegde waarde. 14-Jun-17 | 34
35. Filmpje over beperkte innovatiekracht van Apple 14-Jun-17 | 35
36. Stelling Dany Jacobs › We houden van innovatie zoals van een illegale immigrant › Beetje allochtoon? Wat echt nieuw is vinden we vreemd, raar en eng. › Maar diversiteit is nodig voor creativiteit: nieuwe zichtsbeelden, vergissingen en frictie leiden tot nieuwe inzichten (Nooteboom) › Diversiteit (maar niet té) in kennis en competentie stimuleert leren en innovatie! 14-Jun-17 | 36
37. De open deuren van diversiteit › meer gezichtspunten › minder gevaar voor ‘groupthink’ › betere connectie met de maatschappij/markt • we werken gemakkelijker samen met ‘soortgenoten’ • moeilijke integratie van ‘minderheidsgroepen’
38. Diversiteit via netwerken: Granovetter: ‘the strength of weak ties’ We leren meer van verre dan van nabije kennissen
39. Diversiteit kun je organiseren › Organiseer je diversiteit: • In samenwerkingsverbanden maar ook in perspectieven, disciplines, paradigma’s, oriëntaties › Koester je • Randfiguren (misfits) • Non-conformisten • Boundary spanners 14-Jun-17 | 39
40. › innovatie = nieuw, dus vreemd › we houden van mensen die op ons lijken › verschillende belangen en wereldbeelden › verlaten van de ‘comfort zone’ › letterlijk spannend Neue Kombinationen ‘interessant’, niet gemakkelijk
41. › houd je ogen en oren open › internet, goede dagbladen › kom buiten, gebruik je OV-kaart › doe veldonderzoek, interviews › lees de Donald Duck, Opzij, of een ander onbekend blad › ga sporten en ontspan Diversiteit: spannend en fasinerend
42. Arie Versluis & Elly Uyttenbroek, ‘Exactitudes’, 2002, Exact + Attitudes
43. 14-Jun-17 | 43
44. Ga het uitproberen! › Vanavond: ga aan een tafel zitten met mensen die je niet (goed) kent, en bespreek je nieuwste idee of ‘rakeling’. › Rakeling: een nieuw idee waar je zelf best trots op bent, maar dat het net niet gehaald heeft. 14-Jun-17 | 44
45. BEDANKT! 14-Jun-17 | 45