Group tarafından XSP adıyla geliştirildi. – 2004 : IBM tarafından alındı. – 2005 : XFaces adıyla Workplace ürününe dahil edildi. – 2008 : Lotus Domino 8.5 sürümüyle XPages olarak adlandırıldı. • Domino tabanlı bir JSF (Java Server Faces) uygulamasıdır. – Önyüzde HTML, Dojo ve Javascript – Sunucu tarafında Javascript ve/veya Java – Veri depolama: NSF (NoSQL Doküman veritabanı) • Domino Designer ile geliştirilir: – XPage, Custom Control, SSJS Kütüphaneleri, Theme, Java Class... • Hızlı geliştirme ve dağıtım (Rapid Development & Deployment) • Genişletilebilir (Extensibility) – Java, Managed Beans, Extensibility API...
Mükemmel Son Kullanıcı Deneyimi – Dahili Ajax, Dojo • Hızlı Geliştirme ve Hızlı Dağıtım – Sürükle bırak geliştirme, Sıfır Provizyon/kurulum • Temalar ve Gerçek MVC – Dahili OneUI teması, Bir kez tasarla, farklı şekilde sun... • Mevcut Uygulamalara ve Sistemlere erişim – Web Servisleri, REST, Java, Managed Beans – Mevcut Domino uygulamalarındaki geliştirmeleri kullanabilme • Mevcut Bilgi Birikimini Değerlendirme – Yaygın ve açık teknolojilere dayalı (CSS, Javascript, Java...) – Domino geçmişi olanlar için Domino objeleri, Formula'lar • Genişletilebilirlilik – Extensibility API ile yeni açılımlar
Domino Designer • Hızlı Uygulama Geliştirme ve Dağıtım (RADD) platformu... • Kullanım alanları: – İşbirliği uygulamaları – Sosyal İş – İş akışı (workflow) odaklı uygulamalar – Cloud uygulamaları – Mevcut Domino uygulamalarına yeni arayüzler
için açık kaynak kodlu uygulamaların barındırıldığı ve düzenlendiği bir topluluk girişimidir. – Apache ve GPL projeleri – 24 Kurumsal, 400 Bireysel üye, 65.000 kayıtlı kullanıcı – 400 proje, 1.000 snippet – 2010 yılında 700.000 tekil ziyaretçi – Ekim 2011 itibariyle 663.000 tekil ziyaretçi
Domino yapılarına hakim olmak büyük avantaj. • Ekibinizi geliştirin: – Javascript ve HTML – XML, DOM, CSS • Daha ileri programlama için: – Java, Managed Beans – OSGI – Extensibility API
8.5.2 itibariyle Extensibility API çıkardı. • Bu sayede XPages; ürünün, müşterinin veya geliştiricinin ihtiyaçlarına göre yeni 'aletler' edinebiliyor... • Hemen ardından OpenNTF üzerinde yeni bir proje oluşturuldu...
hızlandırmak • Hazır kontroller ve bileşenlerle daha gelişmiş uygulamalar • Mevcut uygulamaların modernizasyonunu kolaylaştırmak • Onlarca yeni kontrol • İlişkisel Veritabanlarına bağlantı (8.5.3) • Social Enabler • Mobil kontroller • REST API • iNotes • ...
Geliştiriyor? – Çoğunluğu IBM'den oluşan bir geliştirme ekibi • Neden IBM'de değil, OpenNTF'de barındırılıyor? – OpenNTF, IBM için bir 'Un-Release' platformu – Çok yakında Extension Library'nin bir kısmı add-on olarak dağıtılacak. • Başka Extension Library'ler de olacak mı? – Evet! – Yakın bir gelecekte şirketler farklı fonksiyonları 'extend' edecek plugin'ler hazırlayacaklar...
Control Enablement – SVN gibi sistemler kullanılabilecek. – Birden fazla geliştirici aynı uygulama üzerinde çalışabilecek. • Performans Geliştirmeleri – Preloading ile daha hızlı açılan uygulamalar – CSS/JS Sıkıştırması ile bağlantı optimizasyonu • HTML5 Desteği • Dojo ve OSGI standartlarında geliştirmeler • OneUI v2.1 desteği ile görsel geliştirmeler
• Avantajları – Altında Lotus Domino 8.5.3 sunucu var – Lisans maliyeti: 2.000 USD /kurulum/yıl – İşlemci ya da kullanıcı (PVU/CAL) limiti yok • Kısıtlamalar – Kurulum başına 4 Uygulama (her biri 4xNSF) – XWork sunucusu yalnızca başka bir XWork sunucusuyla replikasyon/kümeleme yapabilir. – Kullanıcı mesaj kutusu oluşturulamaz. – Notes Client üzerinden erişmek isteyen kullanıcılar için istemci erişim lisansı (CAL) gerekir.
Daha fazlası... • Küçük hatırlatmalar – Uygulamalardaki NSF sınırlamasına sistem veritabanları dahil değildir. – Mevcut Domino altyapısına entegre edilebilir: • Normal bir Domino sunucuyla adres defteri paylaşabilir. • Başka sunucudaki veritabanlarına erişilebilir. – İki lisans alınarak aynı sunucuda sekiz uygulama kullanılabilir. – Mail-in veritabanları ve mesajlaşma fonksiyonları kullanılabilir. – REST ve SQL veri yapılarına erişim kısıtı yoktur.
• Lotus Domino müşterileri için... – Utility Server modeline alternatif – Daha düşük ve esnek maliyetlendirme – Özellikle extranet sunucular için fırsat • Lotus Domino yatırımı olmayanlar için... – (X)-agnostic uygulama altyapısı – Farklı ölçekte uygulama çözümleri – XPages'e başlamak için düşük maliyetli ürün – Sosyal iş uygulamaları için kapsamlı bir platform • ISV'ler ve Domino Platformunda ürün geliştirenler için... – Öngörülebilir maliyetlere dayanan esnek model – Bulut Bilişim çözümlerine uyarlanabilir