Πελοποννησιακός Πόλεμος (415 π.Χ. - 404 π.Χ.)

Σύντομη παρουσίαση της δεύτερης και της τρίτης φάσης του Πελοποννησιακού Πολέμου.

Transcript

1. Η Εκστρατεία στη Σικελία (415 -413 π.Χ.) Ο Δεκελεικός Πόλεμος (413 – 404 π.Χ.)
2.  Η Α’ φάση του Πελοποννησιακού πολέμου τελειώνει με τη Συνθήκη Ειρήνης του Νικία, το 421 π.Χ., η οποία προβλέπει ειρήνη ανάμεσα στην Αθήνα και τη Σπάρτη για πενήντα χρόνια.  Στο χάρτη της επόμενης σελίδας αποτυπώνονται οι βασικότεροι όροι που προβλέπονταν στη συνθήκη Ειρήνης. (Πηγή: «Ε» Ιστορικά, της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία»)
4.  Η συνθήκη ειρήνης λογικά θα οδηγούσε σε μια περίοδο ηρεμίας στο εσωτερικό της Ελλάδας, ωστόσο η ηρεμία αυτή είναι φαινομενική, καθώς οι βαθύτερες αντιθέσεις ανάμεσα σε Σπάρτη και Αθήνα συνεχίζουν να υφίστανται, ενώ πολλές από διατάξεις της συνθήκης δεν εφαρμόζονται.  Ιδιαίτερα αντιδρούν σημαντικοί σύμμαχοι της Σπάρτης, όπως η Κόρινθος, η Βοιωτία και τα Μέγαρα, που αρνούνται να επικυρώσουν τη συνθήκη ειρήνης.
5.  Η μάχη στη Μαντίνεια το 418 π.Χ. ανάμεσα στη συμμαχία Άργους – Αθήνας – Ηλείας και στη συμμαχία Σπάρτης – Κορίνθου – Τεγέας.  Ο αποκλεισμός του νησιού της Μήλου (παρέμενε ανεξάρτητο, αλλά φιλικό προς τη Σπάρτη) από τους Αθηναίους, ο οποίος λήγει με την παράδοση του νησιού στους Αθηναίους. Όλοι οι άνδρες εκτελέστηκαν, ενώ τα παιδιά και οι γυναίκες πουλήθηκαν ως δούλοι.
6. Με κόκκινο κύκλο δηλώνονται η Μαντίνεια και η Μήλος
7. Ένα λογικό ερώτημα, εφόσον η απόσταση από την Αθήνα στη Σικελία είναι αρκετά μεγάλη για τα δεδομένα εκείνης της εποχής.
8.  Ας μην ξεχνάμε ότι στη Σικελία είχαν δημιουργηθεί πολλές ελληνικές αποικίες.  Η Αθήνα ανέκαθεν ενδιαφερόταν για τη Σικελία και τον έλεγχο της περιοχής, αφού το νησί διέθετε πλούσιες και εύφορες εκτάσεις γης, ενώ αποτελούσε και σπουδαίο εμπορικό κόμβο.  Μάλιστα, η Αθήνα κατά το παρελθόν είχε συνάψει συμμαχίες με πόλεις της Σικελίας (κι όχι απαραίτητα με ελληνικές πόλεις, αλλά και με πόλεις των ντόπιων κατοίκων του νησιού).  Κατά την πρώτη φάση του Πελοποννησιακού Πολέμου, η Αθήνα είχε στείλει ένα εκστρατευτικό σώμα στη Σικελία.
9.  Μια συμμαχική πόλη της Αθήνας (όχι από τις ελληνικές πόλεις του νησιού), η Εγέστα, ζητά από την Αθήνα βοήθεια, καθώς βρίσκεται σε πόλεμο με τις Συρακούσες.  Στην Εκκλησία του Δήμου, διαμορφώνονται δύο τάσεις και απόψεις σχετικά με την πραγματοποίηση ή όχι της εκστρατείας.
10. Υπέρ της εκστρατείας τάσσεται ο Αλκιβιάδης, ικανός και έξυπνος πολιτικός, αλλά παράλληλα πολύ φιλόδοξος και εγωιστής. Βλέπει την εκστρατεία και ως ευκαιρία δικής του πολιτικής εδραίωσης.
11. Κατά της εκστρατείας τάσσεται ο Νικίας. Θεωρεί παράτολμη μια εκστρατεία σε ένα τόσο μακρινό μέρος, ειδικά άπό τη στιγμή που οι Αθηναίοι ελάχιστα γνώριζαν για το νησί και τις διαθέσεις των ντόπιων πληθυσμών απέναντι στην πόλη τους.
12.  Ο Νικίας μάταια προσπαθεί να πείσει τους συμπολίτες του να μην αναλάβουν ένα τόσο επικίνδυνο εγχείρημα.  Η Εκκλησία αποφασίζει την πραγματοποίηση της εκστρατείας και ορίζεις ως επικεφαλής τρεις στρατηγούς: το Νικία, το Λάμαχο και τον Αλκιβιάδη.
14.  Όταν οι Αθηναίοι φτάνουν στη Σικελία, αντιλαμβάνονται ότι η εκστρατεία δε θα είναι εύκολη υπόθεση.  Οι περισσότερες σικελικές πόλεις βλέπουν με δυσπιστία τους Αθηναίους.  Οι Συρακούσες αποτελούν ένα αξιόμαχο αντίπαλο, με το πλεονέκτημα ότι διαθέτει ιππικό, το οποίο δε διαθέτουν οι Αθηναίοι.  Η οικονομική συντήρηση μιας τέτοιας πολεμικής αποστολής είναι δυσβάσταχτη.
15. Ενώ το αθηναϊκό στράτευμα βρίσκεται στη Σικελία, ο εμπνευστής της εκστρατείας, Αλκιβιάδης, ανακαλείται στην Αθήνα, με την κατηγορία της ιεροσυλίας, κατηγορούμενος ότι είχε κόψει το κεφάλι ερμαϊκών στηλών (φώτο αριστερά) την παραμονή της αναχώρησης του αθηναϊκού στρατεύματος για τη Σικελία.
16.  shorturl.at/apM49
17.  Ο Αλκιβιάδης δεν επιστρέφει στην Αθήνα, αλλά καταφεύγει στη Σπάρτη.  Πείθει τους Σπαρτιάτες να επέμβουν στη Σικελία υπέρ των Συρακουσίων, δημιουργώντας ένα πρόσθετο εμπόδιο για τους Αθηναίους.  Τους συμβουλεύει να καταλάβουν και να οχυρώσουν το φρούριο της Δεκέλειας στην Αττική προκειμένου να αποκόψουν την Αθήνα από τις γεωργικές της εκτάσεις και τα μεταλλεία του Λαυρίου, κάτι που γίνεται πράξη από την πλευρά των Σπαρτιατών.
19.  Με τον Αλκιβιάδη απόντα, το Λάμαχο να σκοτώνεται στη μάχη και το Νικία μοναδικό στρατηγό –ο οποίος μάλιστα δεν πίστευε στη χρησιμότητα της εκστρατείας- η άφιξη του σπαρτιατικού στρατιωτικού σώματος (με επικεφαλής το Γύλιππο) θα οδηγήσει την αθηναϊκή εκστρατεία σε απόλυτη καταστροφή (413 π.Χ.)  Θουκυδίδης  «Οὐδεν ἐστίν ὅ τι οὐκ ἀπώλετο» = Όλα χάθηκαν.  Οι απώλειες ήταν ανυπολόγιστες και σίγουρα χάθηκαν για τους Αθηναίους πάνω από 8.000 στρατιώτες και 100 τριήρεις.
20.  https://www.youtube.com/watch?v=qPHAicD_vv Y
21.  Οι Αθηναίοι προσπαθούν να ναυπηγήσουν καινούριο στόλο.  Ο Αλκιβιάδης καταφεύγει στο βασιλιά της Περσίας και τον συμβουλεύει να συντηρεί τον πόλεμο μεταξύ Σπάρτης και Αθήνας. Οι Πέρσες χρηματοδοτούν τους Σπαρτιάτες και τους δίνουν τη δυνατότητα να ναυπηγήσουν ισχυρό στόλο. Οι Αθηναίοι απελπισμένοι ζητούν από τον Αλκιβιάδη να επιστρέψει και να αναλάβει τις τύχες του αθηναϊκού στόλου.  Ο πόλεμος μεταφέρεται στις ακτές του Ανατολικού Αιγαίου και μια σειρά από ναυμαχίες κρίνουν την οριστική τύχη του πολέμου.
22.  Ήττα των Αθηναίων στο Ακρωτήριο Νότιο(407 π.Χ.), στη Σάμο –ο Αλκιβιάδης αποχωρεί και δεν επιστρέφει στην Αθήνα.  Νίκη των Αθηναίων στις Αργινούσες(406 π.Χ.), με επικεφαλής των Αθηναίων τον Κόνωνα.  Ολοκληρωτική νίκη των Σπαρτιατών και αντίστοιχη συντριβή των Αθηναίων στους Αιγός Ποταμούς (405 π.Χ.). Η ναυμαχία αυτή οδήγησε στην επικράτηση των Σπαρτιατών και την ήττα των Αθηναίων.
23. Οι Αιγός Ποταμοί στην κορυφή του βέλους
24.  Μετά την πανωλεθρία στους Αιγός Ποταμούς, η Αθήνα αναγκάζεται να συνθηκολογήσει. Η Σπάρτη επιβάλλει βαρύτατους όρους συνθηκολόγησης στην Αθήνα. 1) Οι Αθηναίοι παραδίδουν όλα τα πλοία τους εκτός από 12. 2) Κατεδαφίζονται τα Μακρά τείχη και τα τείχη του Πειραιά 3) Επανέρχονται στην Αθήνα όλοι οι πολιτικοί εξόριστοι. 4) Οι Αθηναίοι υποχρεώνονται να έχουν τους ίδιους φίλους κι εχθρούς με τους Σπαρτιάτες.