Blockchain ile neler yapılabilir?

Blockchain teknolojisinin kısa tarihçesi, bugünü ve beklenen yarın planları...

Blockchain ile neler yapılabilir? – İstanbul Bilgi Üniversitesi, Nisan 2018

Transcript

1. Blockchain ile neler yapılabilir? Arda ÇETİN https://ardacetin.org arda@ardacetin.org
2. Arda ÇETİN 1985, İstanbul. • 2001 - bugün, Linux Kullanıcıları Derneği • 2004 - 2006, Sakarya Üniversitesi • 2004 - 2008, SadeceHosting (Equinix Türkiye) • 2007 - 2010, Pardus Linux (TÜBİTAK UEKAE) • 2013 - 2016, SHNG Technologies • 2008 - bugün, Beykoz Üniversitesi (Beykoz Lojistik Meslek Yüksekokulu) • 2016 - bugün, Korsan Parti Türkiye Hareketi • 2017 - bugün, Toplumsal Bilgi ve İletişim Derneği
13. BDDK’nın (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) Bitcoin’e dair 2013’teki açıklaması.. “Herhangi bir resmi ya da özel kuruluş tarafından ihraç edilmeyen ve karşılığı için güvence verilmeyen bir sanal para birimi olarak bilinen Bitcoin, mevcut yapısı ve işleyişi itibarıyla Kanun kapsamında elektronik para olarak değerlendirilmemekte, bu nedenle de söz konusu Kanun çerçevesinde gözetim ve denetimi mümkün görülmemektedir.”
14. BDDK tarafından henüz destek görmese de Bitcoin ve Blockchain nasıl kullanılabilir, neleri değiştirebilir; gelin öngörmeye çalışalım....
15. Tapu kadastro, vergi dairesi gibi bir mekana bağlı devlet mekanizmaları da dahil e-devlet üzerindeki tüm hizmetler, Blockchain teknolojisine geçiş yapabilir. Bu, daha çok şeffaflaşmayı da birlikte getirir. Örn. Illionis, doğum belgelerinin Blockchain şifreli blok zinciri ile saklanmasına yönelik pilot çalışma başlattı.
16. Türkiye’de bankalar Bitcoin hamleleri için BDDK’nın yukarıda bahsettiğim açıklamasını baz aldıklarından muhtemelen şu an sadece gelişmeleri yakinen takip ediyorlar. Fakat gecikmeden uygun şartlar oluşturulabilirse bizde de dünyada olduğu gibi Bitcoin bankaları açılabilir; kafeler restoranlar bitcoin’leri kabul etmeye başlayabilir. Neticede, şimdilerde 250 milyar dolarlık global bir market hacminden söz ediyoruz.
17. Türkiye’de bankalar Bitcoin hamleleri için BDDK’nın yukarıda bahsettiğim açıklamasını baz aldıklarından muhtemelen şu an sadece gelişmeleri yakinen takip ediyorlar. Fakat gecikmeden uygun şartlar oluşturulabilirse bizde de dünyada olduğu gibi Bitcoin bankaları açılabilir; kafeler restoranlar bitcoin’leri kabul etmeye başlayabilir. Neticede, şimdilerde 250 milyar dolarlık global bir market hacminden söz ediyoruz.
18. Dünyada hâlâ ATM’lerin olmadığı ülkeler var. Bitcoin, bir banka hesabı olmaksızın para transferini mümkün kıldığından, bu ülkelerde yaşayanların yurtdışı ile iş yapıp ödeme alabilmesi için tek ihtiyacı olan şey internet bağlantısı olan bir akıllı telefon ve bir Bitcoin cüzdanı olacak. Bu da belki de o ülkelerde yaşayanların Bitcoin ve Blockchain sayesinde para kazanabilmelerini sağlayacak, ekonomilerini kalkındıracak.
19. PR değeri taşıyan Bitcoin ile birlikte Etherium, Litecoin, Ripple gibi birçok altcoin denilen para birimi de üretildi. Bazıları gelecekte oldukça popüler olabilir. (Bkz. Akbank & Ripple Anlaşması) Markalar ve elektronik ödeme sistemleri, bünyelerine Bitcoin’i ve bu altcoin’leri gelecekte dahil edebilirler.
20. Banka hesabına para yatırdığınızda oluşan param güvende hissini Bitcoin henüz yaygınlaşmadığı için verebilecek bir cüzdan maalesef yok. Bu da tüm dünyanın güvenini kazanmış bankalar için bir fırsat oluşabilir. Teknoloji ile arası pek olmayıp yine de Bitcoin’e yatırım yapmak isteyenler için her ne kadar ruhuna aykırı olsa da en güvenli çözüm muhtemelen bankaların sunacağı Bitcoin cüzdanı çözümleri olacaktır.
21. Bankalar, ileride Bitcoin kredileri vermeye başlayabilir. Blockchain sayesinde şimdikinden çok daha hızlı şekilde başvurunuz incelenip, krediniz Bitcoin cüzdanınıza transfer edilebilir.
22. Blockchain yazılımcılığına yönelik iş ilanları var. Türkiye’de de bu pozisyon her geçen gün daha da önemli olacak. Yeni mezun veya mezun olacak arkadaşlara şiddetle Blockchain teknolojisine odaklanmalarını, bunu temel alan projeler geliştirmeye çalışmalarını öneririm.
23. Blockchain yazılımcılığına yönelik iş ilanları var. Türkiye’de de bu pozisyon her geçen gün daha da önemli olacak. Yeni mezun veya mezun olacak arkadaşlara şiddetle Blockchain teknolojisine odaklanmalarını, bunu temel alan projeler geliştirmeye çalışmalarını öneririm. Bakın, tüm dünyada ne tür Blockchain iş ilanları açılıyor; buradan inceleyebilirsiniz.
24. Blockchain yazılımcılığına yönelik iş ilanları var. Türkiye’de de bu pozisyon her geçen gün daha da önemli olacak. Yeni mezun veya mezun olacak arkadaşlara şiddetle Blockchain teknolojisine odaklanmalarını, bunu temel alan projeler geliştirmeye çalışmalarını öneririm. Bakın, tüm dünyada ne tür Blockchain iş ilanları açılıyor; buradan inceleyebilirsiniz.
25. Intel ve Microsoft, Blockchain’i işletmeler arasında yaygınlaştırmak için Coco adına bir framework geliştirdi. Neticede Blockchain’in sağlıktan, lojistiğe kullanılabileceği pek çok alan var.
26. Sanayi, teknoloji, tarım gibi alanlarda yüksek üretim gücüne sahip ülkeler, gelecekte Bitcoin kullanımı dışına kendi para birimlerini yaratıp piyasada yerini sağlamlaştırabilmek için tüm ödemelerin kendilerine bu coin’ler ile yapılmasını talep edebilirler. Bitcoin dolarsa, Etherium euro olabilir ve gelecekte her ülkenin kendine ait bir dijital para birimi olabilir. Yalnız yine hatırlatmakta fayda var; Bitcoin, Blockchain yapısı nedeniyle denetlenemiyor ve sadece şifrelenmiş şekilde takip edilebiliyor.
27. Sanayi, teknoloji, tarım gibi alanlarda yüksek üretim gücüne sahip ülkeler, gelecekte Bitcoin kullanımı dışına kendi para birimlerini yaratıp piyasada yerini sağlamlaştırabilmek için tüm ödemelerin kendilerine bu coin’ler ile yapılmasını talep edebilirler. Bitcoin dolarsa, Etherium euro olabilir ve gelecekte her ülkenin kendine ait bir dijital para birimi olabilir. Yalnız yine hatırlatmakta fayda var; Bitcoin, Blockchain yapısı nedeniyle denetlenemiyor ve sadece şifrelenmiş şekilde takip edilebiliyor.
28. Seçimlerde Blockchain ile Oy Kullanılabilir. Blockchain teknolojisi sayesinde oy kullanma işlemleri için hiçbir evrak, sandık, pusula vb. materyallere ihtiyaç kalmaz. Hükümetlerin hazırlayacağı seçim için oluşturulmuş özel blockchain tabanlı programlar sayesinde bir seçmen, yalnızca saniyeler içinde oyunu kullanabilir. Vatandaşlık numaralarıyla giriş yapılacak olan mobil uygulama ya da internet sitesi üzerinden kullanılabilen blockchain seçim sandığı, her bir vatandaşın yalnızca bir oy kullanmasına izin verir. Bu sandıkta seçmenlerin yaşı gibi kriterler eklenebilir.
29. Seçimlerde Blockchain ile Oy Kullanılabilir. Blockchain teknolojisi sayesinde oy kullanma işlemleri için hiçbir evrak, sandık, pusula vb. materyallere ihtiyaç kalmaz. Hükümetlerin hazırlayacağı seçim için oluşturulmuş özel blockchain tabanlı programlar sayesinde bir seçmen, yalnızca saniyeler içinde oyunu kullanabilir. Vatandaşlık numaralarıyla giriş yapılacak olan mobil uygulama ya da internet sitesi üzerinden kullanılabilen blockchain seçim sandığı, her bir vatandaşın yalnızca bir oy kullanmasına izin verir. Bu sandıkta seçmenlerin yaşı gibi kriterler eklenebilir.
30. Seçimlerde Blockchain ile Oy Kullanılabilir. Blockchain teknolojisi sayesinde oy kullanma işlemleri için hiçbir evrak, sandık, pusula vb. materyallere ihtiyaç kalmaz. Hükümetlerin hazırlayacağı seçim için oluşturulmuş özel blockchain tabanlı programlar sayesinde bir seçmen, yalnızca saniyeler içinde oyunu kullanabilir. Vatandaşlık numaralarıyla giriş yapılacak olan mobil uygulama ya da internet sitesi üzerinden kullanılabilen blockchain seçim sandığı, her bir vatandaşın yalnızca bir oy kullanmasına izin verir. Bu sandıkta seçmenlerin yaşı gibi kriterler eklenebilir.
31. Seçimlerde Blockchain ile Oy Kullanılabilir. Blockchain teknolojisi sayesinde oy kullanma işlemleri için hiçbir evrak, sandık, pusula vb. materyallere ihtiyaç kalmaz. Hükümetlerin hazırlayacağı seçim için oluşturulmuş özel blockchain tabanlı programlar sayesinde bir seçmen, yalnızca saniyeler içinde oyunu kullanabilir. Vatandaşlık numaralarıyla giriş yapılacak olan mobil uygulama ya da internet sitesi üzerinden kullanılabilen blockchain seçim sandığı, her bir vatandaşın yalnızca bir oy kullanmasına izin verir. Bu sandıkta seçmenlerin yaşı gibi kriterler eklenebilir.
32. Arazi Kayıtları / Emlak Sektöründe Gana’da Bitland adında bir proje, 2016 yılından bu yana kendi blok zincirini kullanarak arazi anlaşmazlıklarının çözümüne yardımcı oluyor. Bitland ağı arazi tescillerini saklamakta ve vatandaşların toprak başlıklarını üçüncü bir tarafça silinemeyecek veya değiştirilemeyecek şekilde kaydetmelerine izin vererek bölgedeki yasadışı yer değiştirme ve yolsuzluğu azaltmayı amaçlamaktadır.
33. Emlak Sektörü Kenyalı bir emlak şirketi olan Land Layby, resmi hükümet kayıtlarını tamamlayacak paralel, Blockchain tabanlı bir tapu sistemi oluşturuyor. Afrika’nın çoğunda olduğu gibi, büyük Kenya toprağı karışık ve düzensiz olarak paylaşılmış durumda bu da çoğu bireyin tapularının olmadığı anlamına geliyor. Yetkililer, bu durumun yolsuzluk ve mafyanın işin içine girip birden fazla tapu üretebilmesine ve kartellerin oluşmasına neden olduğuna dikkat çekiyor.
34. Sağlık Sektörü Hastaların kişisel sağlık verileri private key’ler ile saklanabilir ve gerek duyulduğunda saniyeler içerisinde dünyanın diğer bir köşesine gönderilebilir. Özellikle, ilik ve kan nakli gibi doku uyumunun ülkeler çapında arandığı bir durumda, bilgiler anında toplanarak veri analizleri çok hızlı yapılabilir. Geleneksel merkezi sağlık hizmetleriyle karşılaştırıldığında kişisel veriler şifrelenmiş bir şekilde daha güvenli bir şekilde saklanır. Geleneksel yöntemlerle yapılan depolamada, kişisel veriler tıbbi ilaç şirketleri veya sigorta firmaları gibi üçüncü parti şirketlere satılabilir ve gizlilik ihlal edilebilir. Bu uygulamayla bu tür durumların önüne geçilebilir.
35. Blockchain, dijital reklamcılığı da yeniden inşaa ederek daha temiz bir ortam sağlayabilir. Pazarlamacılar, büyük miktarda veriyi anonim şekilde elde edebilir. Yani, datanın kendisini almadan hedefleme yapabilirler.
36. Teklif Haklarının Adil Dağıtılması Müzik üreten sanatçıların telif hakları karşılığını alabilmesi için ortaya çıkan girişim UJO, dinleyicilerin satın aldıkları müzikleri Ethereum’a yazıyor. Böylece sanatçı, satın alınan ya da dinlenen müziği için blockchain’e yazılmış rakamları görüyor hatta arada bir aracı müzik şirketi olmadan ürettiklerini son kullanıcıya ulaştırıp para kazanabiliyor.
37. Evlilik! Edurne ve Mayel isimli anarşist çift 1 Aralık 2015’te herhangi bir devlet ya da kilise otoritesini tanımadıklarını söyleyerek evliliklerini blockchain üzerinden gerçekleştirdiler. http://merry.emo.world
38. Evlilik! Edurne ve Mayel isimli anarşist çift 1 Aralık 2015’te herhangi bir devlet ya da kilise otoritesini tanımadıklarını söyleyerek evliliklerini blockchain üzerinden gerçekleştirdiler. http://merry.emo.world
39. ICO: Girişimler için yeni bir yatırım toplama aracı Halka Arz yani İngilizcesi ile IPO (Initial Public Offering) Bir şirketin hisselerinin halka arzı demek, şirket yönetiminde olmayan yatırımcıların da bu şirkete ait değerli kağıtları satın alabilmesi ve ticaretini yapabilmesi anlamına geliyor. Şirket bu sayede kasasına yeni sermaye eklemiş oluyor. Yatırımcıya ileride yeni faaliyetleri doğrultusunda değerleneceğini vaadettiği şirket değerli kağıtlarını satıyor ve karşılığında para alıyor.
40. ICO: Girişimler için yeni bir yatırım toplama aracı Başlangıç Parası Arzı yani ICO (Initial Coin Offering) ICO girişimlerinin değer vaadi ise Elektronik Para oluyor. Bunlar Ethereum, Bitcoin gibi dijital ve anonim bir cüzdan içerisinde saklanabilen dijital değerler. Projesine kitlesel fonlama yöntemi ile yatırım toplamak isteyen gruplar, Ethereum Blockchain Ağı üzerinde çalışan ERC-20 standartlarına uygun bir para birimi yaratıyorlar. Bunlara da genellikle Token ya da Coin ismi veriliyor.
41. "Kickstarter’da en çok fonlanan proje 20 milyon $ ile Pebble akıllı saat." "Ethereum da Eylül 2014’te tamamlanan ICO’suyla yaklaşık 18 milyon $ toplayarak geliştirilmeye başlanıyor."
42. Peki bunlara ne gerek var?
43. Yapılan işlem hareketlerinin kaybolma, değiştirilme mümkün olmadığından işlem güvenliğini sağlıyor. Aradaki bilgi transferini daha hızlı bir şekilde yapmaya olanak sağlayarak, işlem süreleri hızlanıyor. Bazı durumlarda onaylayıcı makamın küçülmesini ve dolayısı ile maliyetlerin düşmesini sağlıyor.
44. Teşekkürler! Arda ÇETİN https://ardacetin.org arda@ardacetin.org