Tedarik Zincirine İlişkin Kritik Başarı Faktörlerinin İşletme Performansına Etkisi

Transcript

1. TEDARİK ZİNCİRİNE İLİŞKİN KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİNİN İŞLETME PERFORMANSINA ETKİSİ Doç. Dr. H. Kemal İlter Yıldırım Beyazıt Üniversitesi http://j.mp/spkrdck Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İzmir, 2015 Prof. Dr. Sevinç Üreten Başkent Üniversitesi
2. Tedarik zincirine ilişkin kritik başarı faktörlerinin zincir üyelerinin performanslarına etkisi belirsizliği. Bazı sorular: 1.  Rekabetçi tedarik zincirlerinin üyeleri de rekabetçi olmak durumunda mıdır? 2.  Tedarik zincirine ilişkin kritik başarı faktörleri, üye işletmeler için de kritik nitelikte midir? 3.  Toplam zincirin değer artışının üye işletmenin finansal perfonmasına etkisi ne kadardır? 4.  Birden fazla tedarik zincirinin üyesi olan işletmelerin bu farklı zincirlerin farklı başarı faktörlerine uyumu nasıl sağlanacaktır? Bu onlar açısından bir avantaj mı yoksa bir dezavantaj mıdır? PROBLEM
3. OPTİMALİTE Toplam Değerin Optimalliği ve Stratejik Entegrasyon Performans ölçütlerinin tedarik zinciri ve üyeleri için farklılığı Üye performanslarının zincir performansına etkisi: •  kritik başarı faktörleri ve performans [4, 5], •  entegrasyon [6, 7], •  lojistik yönetimi [8, 9], •  bilişim [10], •  kalite [11, 12], •  tedarikçi seçimi [13, 14]
4. Tedarik zincirlerinin kritik başarı faktörleri (CSF — critical success factors), zincir başarısının kriterlerini ifade etmez. Kavram, ölçülebilir performans göstergeleriyle (KPI — key performance indicators) değerlendirilen ve işletmelerin stratejilerine entegre olmuş çalışma alanlarını anlatır. CSF - KPI
5. Rekabetçi Araçlar Seti Rekabet avantajlarını artırabilmek, Stratejik veya operasyonel/fonksiyonel düzeylerde kullanılan, Üretim yönetimi yaklaşımları, Üretim teknolojileri veya süreçleri Yenilikçi üretim yaklaşımları, teknolojiler veya uygulamalar Bu araçlar seti, her bir işletme veya tedarik zinciri için benzer özelliklerde olsa da işletmenin bu araçlar setinin kullanımına dönük yaklaşımları farklılık yaratır. Bu yaklaşımlar, rekabetçi araçlar setinin; •  Kullanılma yoğunluğu ve şekli, •  İşletme stratejisine entegrasyon derecesi, veya •  Sahip olduğu kaynak çeşitliliği ve miktarı gibi özelliklerle ayrışmakta, işletmeye veya tedarik zincirine has rekabetçi kritik başarı faktörleri olarak ortaya çıkmaktadır. RAS
6. RAS 1 Rekabetçi Araçlar Seti Araçlar 2 3 4 5 RAS 1 RAS 2 RAS 3 RAS A RAS B RAS
7. •  Elemana verilen değer ve yapı içindeki önemi •  Eleman için kullanılan kaynakların miktarı ve çeşitliliği •  Elemanın stratejik düzeydeki temsiliyet derecesi •  Elemanın geliştirilmesini dönük ARGE çalışmaları •  Elemanın kullanımı sırasında tercih edilen teknoloji düzeyi •  Elemanın öz (temel) yetenek olarak ortaya çıkıp çıkmadığı ARAÇLAR: RAS BİLEŞENLERİ VEYA ELEMANLARI
8. İşletmenin kritik başarı faktörleri, RAS içinde yeralan elemanlardır. Her elemanın 3 farklı faktör değeri vardır: c, başarılı bir uygulamanın işletme tarafından tercih edilip edilmediği, p, bu uygulamanın genel olarak işletmeye katkısı, r, işletmenin bu uygulamaya verdiği önem derecesi. İLİŞKİLER
9. RAS = Σ vi , i = {1, 2, ..., n} RAS Rekabetçi araçlar setinin değeri, vi Elemana ait set değeri, bir setteki herhangi bir elemanın o sete yaptığı katkı, {0, ..., m}, n RAS'ndeki eleman sayısı. REKABETÇİ ARAÇLAR SETİ RAS değeri
10. vi = ci . f (pj , rj ) i = {1, 2, ..., n}, j = {1, 2, ..., m} ci Elemanın set içindeki varlığı, {0, 1}, pj Elemanın genel olarak yapabileceği katkı, {0, 1}, rj Elemanın belirli bir set için önem derecesi, {0, 1}, m Ele alınan modelde genel olarak elemanlara ait özellik sayısı, f (pj , rj ) p ile r arasındaki varsayılan ilişki. f (pj , rj ) = Σ (pj . rj ), j = {1, 2, ..., m} REKABETÇİ ARAÇLAR SETİ Elemanlara ilişkin set değerleri
11. ÖRNEK UYGULAMA
13. RASA = 1.76 / 4.00 RASB = 1.77 / 4.00 RASC = 2.58 / 4.00
14. RAS1 = f (RASA , RASB ) = (1.76 + 1.77) / 2 = 1.765 RAS2 = f (RASA , RASC ) = (1.76 + 2.58) / 2 = 2.170 RAS3 = f (RASB , RASC ) = (1.77 + 2.58) / 2 = 2.175
15. KAYNAKÇA [1] Cooper, M. C., Lambert, D. M., Pagh, J. D., “Supply Chain Management: More than a New Name for Logistics”, International Journal of Logistics Management, The, Vol. 8, No. 1, s. 1-14, 1997. [2] Lambert, D. M., Cooper, M. C., Pagh, J. D. “Supply Chain Management: Implementation Issues and Research Opportunities”, The International Journal of Logistics Management, Vol. 9, No. 2, s. 1-20, 1998. [3] Mentzer, J. T., DeWitt, W., Keebler, J. S., Min, S., Nix, N. W., Smith, C. D., Zacharia, Z. G. “Defining Supply Chain Management”, Journal of Business logistics, Vol. 22, No. 2, s. 1-25, 2001. [4] Chuang, M. L., Shaw, W. H. “Distinguishing the Critical Success Factors Between E-Commerce, Enterprise Resource Planning, and Supply Chain Management” Proceedings of the 2000 IEEE Engineering Management Society, IEEE, Albuquerque, s. 596-601, 2000. [5] Chen, I. J., Paulraj, A. “Towards a Theory of Supply Chain Management: The Constructs and Measurements”, Journal of Operations Management, Vol. 22, No. 2, s. 119-150, 2004. [6] Koh, S. L., Gunasekaran, A., Goodman, T. “Drivers, Barriers and Critical Success Factors for ERPII Implementation in Supply Chains: A Critical Analysis”, The Journal of Strategic Information Systems, Vol. 20, No. 4, s. 385-402, 2011. [7] Puschmann, T., Alt, R. “Successful Use of E- Procurement in Supply Chains”, Supply Chain Management: An International Journal, Vol. 10, No. 2, s. 122-133, 2005. [8] Ballou, R. H. “The Evolution and Future of Logistics and Supply Chain Management”, European Business Review, Vol. 19, No. 4, s. 332- 348, 2007. [9] Ngai, E. W. T., Cheng, T. C. E., Ho, S. S. M. “Critical Success Factors of Web-based Supply- Chain Management Systems: An Exploratory Study”, Production Planning & Control, Vol. 15, No. 6, s. 622-630, 2004. [10] Gunasekaran, A., Ngai, E. W. “Virtual Supply- Chain Management”, Production Planning & Control, Vol. 15, No. 6, s. 584-595, 2004. [11] Kuei, C. H., Madu, C. N., Lin, C. “Implementing Supply Chain Quality Management”, Total Quality Management, Vol. 19, No. 11, s. 1127-1141, 2008. [12] Lin, C., Kuei, C. H., Chai, K. W. “Identifying Critical Enablers and Pathways to High Performance Supply Chain Quality Management”, International Journal of Operations & Production Management, Vol. 33, No. 3, s. 347-370, 2013. [13] Ha, B. C., Park, Y. K., Cho, S. “Suppliers' Affective Trust and Trust in Competency in Buyers: Its Effect on Collaboration and Logistics Efficiency”, International Journal of Operations & Production Management, Vol. 31, No. 1, s. 56-77, 2011. [14] Wu, M. Y., Weng, Y. C. “A Study of Supplier Selection Factors for High-tech Industries in the Supply Chain”, Total Quality Management, Vol. 21, No. 4, s. 391-413, 2010. [15] Talib, M. S. A., Hamid, A. B. A. “Application of Critical Success Factors in Supply Chain Management”, International Journal of Jupply Chain Management, Vol. 3, No: 1, s. 21-33, 2014. [16] Walker, H., Di Sisto, L., McBain, D. “Drivers and Barriers to Environmental Supply Chain Management Practices: Lessons from the Public and Private Sectors”, Journal of Purchasing and Supply Management, Vol. 14, No. 1, pp. 69-85, 2008. [17] Lippmann, S. “Supply Chain Environmental Management: Elements for Success”, Corporate Environmental Strategy, Vol. 6, No. 2, pp. 175-182, 1999. [18] Ellram, L. M. “Supply-chain Management: The Industrial Organisation Perspective”, International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, Vol. 21, No. 1, pp. 13-22, 1991. [19] Cooper, M. C., Ellram, L. M. “Characteristics of Supply Chain Management and the Implications for Purchasing and Logistics Strategy”, The International Journal of Logistics Management, Vol. 4, No. 2, pp. 13-24, 1993. [20] Beamon, B. M. “Measuring Supply Chain Performance”, International Journal of Operations & Production Management, Vol. 19, No. 3, pp. 275- 292, 1999. [21] Ballou, R. H. “The Evolution and Future of Logistics and Supply Chain Management”, European Business Review, Vol. 19, No. 4, pp. 332- 348, 2007. [22] Üreten, S., İlter, H. K. “Dünya sınıfı üretim uygulamalarının işletme performansı üzerine etkileri”, yayınlanmamış çalışma, 2015.
16. TEDARİK ZİNCİRİNE İLİŞKİN KRİTİK BAŞARI FAKTÖRLERİNİN İŞLETME PERFORMANSINA ETKİSİ Doç. Dr. H. Kemal İlter Yıldırım Beyazıt Üniversitesi http://j.mp/spkrdck Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İzmir, 2015 Prof. Dr. Sevinç Üreten Başkent Üniversitesi