De verkakking van domotica

Presentatie gegeven tijdens domoticaGrunn #46

Transcript

1. De verk 💩kking van domotica en wat is daar aan te doen … Welkom in het Forum bij domoticaGrunn #46
2. Verkakking De titel "De verkakking van domotica" is een verwijzing naar en vertaling van het engelse woord "Enshittification".
3. Verkakking Enshittification, ook wel crapificatie of platformverval, is een patroon waarbij online producten en diensten in kwaliteit achteruitgaan in de loop van de tijd. Eerst bieden leveranciers hoogwaardige diensten aan om gebruikers te winnen, maar later verslechteren ze die diensten om beter aan de behoeften van zakelijke klanten te voldoen. Uiteindelijk worden de diensten verder teruggebracht om korte-termijn-winst voor aandeelhouders te maximaliseren. De titel "De verkakking van domotica" is een verwijzing naar en vertaling van het engelse woord "Enshittification".
4. Facebook / Instagram (Meta) Fase 1 – Gebruikers: chronologische tijdlijnen, weinig advertenties, focus op sociale interactie. Fase 2 – Adverteerders: algoritmische feeds, meer zichtbaarheid voor betaalde content, engagement-optimalisatie. Fase 3 – Winstmaximalisatie: overdaad aan advertenties, gesponsorde posts, minder bereik voor gewone gebruikers en makers tenzij ze betalen. Resultaat: slechtere gebruikerservaring en afnemende relevantie van echte sociale contacten.
5. Google Search Vroeger: snelle, neutrale zoekresultaten die gebruikers naar andere sites stuurden. Later: steeds meer advertenties, eigen diensten bovenaan, SEO-spam. Nu: zoekresultaten ontworpen om gebruikers binnen Google te houden en advertentie-inkomsten te maximaliseren. Resultaat: minder betrouwbare en minder nuttige zoekresultaten.
6. Amazon Fase 1: lage prijzen, klantgericht, duidelijke zoekresultaten. Fase 2: marktplaats voor externe verkopers → verkopers concurreren tegen Amazon zelf. Fase 3: betaalde plaatsingen, namaakproducten, onoverzichtelijke zoekresultaten. Resultaat: slechtere koopervaring voor klanten én meer druk op verkopers.
7. Uber Begin: goedkope ritten, goede betaling voor chauffeurs (gesubsidieerd door investeerders). Later: hogere prijzen voor klanten, lagere verdiensten voor chauffeurs. Nu: complexe prijsmodellen en maximale commissie voor het platform. Resultaat: zowel chauffeurs als passagiers zijn slechter af, platform wint.
8. Airbnb Vroeger: goedkoop alternatief voor hotels, persoonlijk en lokaal. Later: professionele verhuurders, verborgen kosten, schoonmaaktoeslagen. Nu: prijzen vaak hoger dan hotels, minder transparantie. Resultaat: verlies van het oorspronkelijke voordeel voor reizigers.
9. Reddit Fase 1: open API, sterke community, vrijwilligersmoderatie. Fase 2: focus op advertentie-inkomsten en data-monetisatie. Fase 3: API-kosten die derde-partij-apps onmogelijk maken. Resultaat: onvrede bij gebruikers en moderators, minder ecosysteem-vrijheid.
10. Meetup Fase 1: Gratis Fase 2: Lock-in Fase 3: Betaald! 200 euro / jaar Fase 4: Exit Resultaat: op zoek naar een alternatief …
11. Overkoepelend patroon In alle gevallen zie je hetzelfde schema: Gebruikers eerst (groei en goodwill) Zakelijke klanten daarna (adverteerders, partners) Aandeelhouders als laatste maar doorslaggevend 👉 Uiteindelijk verliezen gebruikers én zakelijke klanten, terwijl het platform probeert de laatste restwaarde eruit te persen.
12. Enshittification maatregelen Cory Doctorow pleit voor twee manieren om enshittification tegen te gaan: Respect voor het end-to-end-principe, waarbij platforms gebruikers precies leveren wat ze vragen in plaats van te sturen met algoritmen. Het recht om te vertrekken (right of exit), zodat gebruikers van platform kunnen veranderen zonder hun gegevens te verliezen.
13. Domotica Gesloten systemen Afhankelijkheid van het moederbedrijf "Big brother" die wellicht mee kijkt Introductie van abonnementen ( 💩) Jouw data als product Privacy Dominantie van de "Big Tech" Waar zien we de verkakking bij domotica?
14. Tado Gesloten systeem Slimme radiatorknoppen Duits bedrijf Introductie van abonnementen ( 💩) Internet afhankelijkheid
15. Tado alternatief Géén echt alternatief Aansturing via HomeKit Zichtbaar in Home Assistant Ontkoppeling van het internet
16. Hue Verlichting Bewegingsmelding Gebruikt Zigbee Compatible met Ikea Privacy ? Philips => Signify Investeringsmaatschapijen
17. Hue alternatief Eigen Zigbee gateway Zichtbaar in Home Assistant
18. Synology NAS Network Attached Storage Proprietary OS Gebruiksvriendelijk Eigen keuze storage totdat … Synology specifieke storage eisen stelde … en de community, Synology laat vallen. Synology past het beleid weer aan.
19. Synology alternatief Commercieel alternatief Asustor Qnap UGreen Build-Your-Own NAS Jonsbo case Mini-ITX Moederbord Voeding, Geheugen, Disks OS; TrueNAS Scale, Unraid, OpenMediaVault AuxXxilium, Redpill Loader for DSM 7.x (Xpenology) with enhanced hardwaresupport
20. Voice Assistant Apple Home Pod (Siri) Google Nest Amazon Alexa Gesloten systemen Waar gaat de data heen? Wie luistert er mee?
21. Voice Assistant Alternatief Home Assistant Preview Edition Open systeem Data standaard naar Nabu Casa maar kan ook thuis gehost worden
22. Tuya Ook bekend als Tuya Smart of Smart Life Verkocht via: Action, Lidl, Hema, Kruidvat,Nedia, etc. Cloud afhankelijkheid Privacy onzeker Chinees
23. Tuya alternatief Home Assistant LocalTuya Tuya Local Firmware flashen Tasmota ESPHome ESPEasy
24. Slimme deurbel/camera Google Nest, Ring, TP-Link etc. Gesloten systemen Waar gaat de data heen? Wie kijkt er mee?
25. Keuzes niks verander thuis remote Verkakking Wat doe je ermee? Accepteer de 💩 Hoe dan? Betaal voor diensten Zelf doen Thuis VPS De verkakking van domotica
28. E-Reader Amazon Kindle Proprietary OS DRM Semi-gesloten systeem Waar gaat jouw data heen?
29. E-Reader Alternatief PocketBook Linux OS Open systeem Synchronisatie als optie Zwitserland
30. Zoeken Zoekfunctie Soms verplichte AI Advertentie Spam Privacy ?
31. Zoeken alternatief DuckDuckGo Qwant Perplexity AI SearXNG
32. Email GMail Outlook Mail Internet Provider mail Privacy ? Data mining Data soevereiniteit
33. Email alternatief Proton Mail Mailbox.org ZoHo Mail Tuta Posteo Mailcow (zelf te hosten) Stalwart (zelf te hosten)
34. DNS Internet Provider DNS Cloudflare DNS Google DNS Privacy Tracking Advertentie injectie Blokken van websites
35. DNS alternatief Quad9 AdGuard DNS NextDNS CoreDNS Control D Bind 9 PowerDNS Technitium
37. END