•TCVN/JTC1: tổ chức quốc gia •TCVN 5773:1993 & 6056:1995 •TCVN 8271:2011 (LaUn, Khmer, Chăm, Thái, Nôm) •1993: ISO 10646/Unicode được thông qua, chấp nhận chữ Nôm Chuẩn hoá chữ viết TCVN JTC1 4 4
nhất (CJK Unified Ideographs) •10,085 chữ Nôm •Các máy vi Fnh (Windows, OS X) và điện thoại di động (iOS) hỗ trợ Unicode (và có sẵn chữ Nôm) TCVN JTC1 CJKV và chữ Nôm 5 5
sản Nôm: số hoá sách •Thư viện Khoa học Tổng hợp TpHCM: số hoá tài liệu ở Huế, các tỉnh miền Trung và miền Tây •Hội Bảo tồn Di sản Nôm: số hoá các bản Kiều •“Số hoá” = quét tài liệu [scan] “Số hoá” chữ Nôm 9 9
trên máy Fnh cằm tay và thông qua máy chủ •2011: WordLens trên iPhone, nhận dạng chữ LaUn, và dịch trên máy •2012: Tesseract-‐OCR và VietOCR mã nguồn mỡ •“Số hoá” = nhận dạng chữ [opUcal character recogniUon (OCR)] “Số hoá” chữ 12 12
•Máy Fnh chỉ có thể giải quyết một phần (có thể một phần lớn) của vấn đề đọc chữ Nôm •Cần giải quyết bước số hoá còn lại, nối công nghệ thông Un với di sản quý báu 18 18