αφηγηματολογία είναι το αποτέλεσμα της συστηματοποίησης της θεωρίας της αφήγησης. Με άλλα λόγια επρόκειτο για την «επιστήμη της αφήγησης». Η συστηματοποίηση της θεωρίας της αφήγησης είναι σχετικά νέα, αφού ξεκίνησε τον 20ο αιώνα. • Αντικείμενο της επιστήμης αυτής θεωρούνται οι «ιστορίες». • Η αφηγηματολογία έχει απασχολήσει και βοηθήσει πολλές θεωρητικές επιστήμες, πέρα από εκείνη της λογοτεχνίας όπως: τη ψυχολογία, τη θεολογία, την ιστοριογραφία κα. • Η αφηγηματολογική ανάλυση προσπαθεί να δώσει απάντηση σε δύο ερωτήματα: 1. Τι μεταφέρει το κείμενο; 2. Πως μεταφέρει το κείμενο αυτά που θέλει;
βοηθά τους θεωρητικούς και τους αναλυτές της Λογοτεχνίας στη προσπάθειά τους να ερμηνεύσουν λογοτεχνικά κείμενα. Η Αφηγηματολογία μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα σημαντικό «εργαλείο» για κάθε επιστήμονα της Λογοτεχνίας. Η Αφηγηματολογία είναι μια επιστήμη η οποία εξελίσσεται συνεχώς: Πλέον δουλεύει διεπιστημονικά καθώς ερευνά για παράδειγμα την αφήγηση ιστοριών μέσω εικόνων, ταινιών, χορού, μπαλέτου, videos και κινούμενων εικόνων.
Η αφηγηματολογία είναι το αποτέλεσμα των αλληλεπιδράσεων των διαφόρων συστατικών επιπέδων της και αποβλέπει στην ανάλυση των πολύπλοκων αυτών σχέσεων. • Κατά τον Genette, η Αφηγηματολογία είναι ένας όρος που εξυπηρετεί 3 διαφορετικούς σκοπούς: 1. Η γραπτή ή προφορική αφήγηση ενός γεγονότος ή μιας σειράς γεγονότων. 2. Η διαδοχή των γεγονότων, τα οποία αποτελούν το θέμα του αφηγηματικού λόγου. 3. Η πράξη της αφήγησης.
ιστορίας, έτσι όπως παρουσιάζονται από τον συγγραφέα στο κείμενο. Όρος που χρησιμοποιούταν από τους Ρώσους Φορμαλιστές: Sjuzhet. • Ιστορία ( historie): Τα γεγονότα, έτσι όπως συνέβησαν στον κόσμο της ιστορίας που διηγείται το κείμενο. Όρος που χρησιμοποιούταν από τους Ρώσους Φορμαλιστές: Fibula.
αναγνώστη το τέλος της ιστορίας ( συνήθως οι ιστορίες μυστηρίου) και με τη πάροδο της αφήγησης φτάνουμε στο πρώτο γεγονός. • Ιστορία: Στον κόσμο της ιστορίας, πρώτα συνέβη το πρώτο γεγονός, ενώ το τέλος της ιστορίας συμβαίνει πράγματι στο τέλος, ακόμα και αν στους αναγνώστες παρουσιάζεται πρώτο.
προσπάθειά του να απαντήσει τη παραπάνω ερώτηση μελετά και αναλύει τις ακόλουθες παραμέτρους σε κάθε αφηγηματικό κείμενο: • Χρόνος ( γερμ. Zeit) • Έγκλιση ( γερμ. Modus) • Φωνή ( γερμ. Stimme)
που αφηγείται η ιστορία; Πολλά λογοτεχνικά αφηγηματικά κείμενα διηγούνται ιστορίες οι οποίες διαρκούν 10-15-30 χρόνια ενώ άλλα μόλις μια μέρα ή και λιγότερο. • Χρόνος διήγησης: Πόσο χρόνο χρειάζεται ο αναγνώστης για να διαβάσει το κείμενο; 1 ώρα; 5 μέρες; Ο χρόνος αυτός είναι υποκειμενικός. Ένας από τους τρόπους μέτρησης του χρόνου αυτού, είναι ο αριθμός των σελίδων. •Παράδειγμα: Ένα κείμενο μπορεί να διηγείται μια ιστορία που διαρκεί 1 χρόνο μέσα σε 60 σελίδες.
να μπορέσει κανείς να απαντήσει την εξής ερώτηση: Με ποια σειρά μεταφέρεται η αφήγηση ενός συμβάντος (μιας ιστορίας) μέσα στο κείμενο; Ποια η σχέση που δημιουργείται ανάμεσα στη σειρά με την οποία συμβαίνει το συμβάν στην ιστορία και στη σειρά με την οποία αυτό παρουσιάζεται στον αναγνώστη του κειμένου; • Μια ιστορία μπορεί να αφηγείται γραμμικά: Στη περίπτωση, αυτό που συμβαίνει στον κόσμο της ιστορίας μεταφέρεται στον αναγνώστη με την ακριβώς ίδια σειρά *απόλυτη συμφωνία.
1. Ανάληψη: Ένα γεγονός παρουσιάζεται στον αναγνώστη αφού έχει συμβεί στον κόσμο της ιστορίας. 2. Πρόληψη: Ένα γεγονός παρουσιάζεται στον αναγνώστη πριν συμβεί στον κόσμο της ιστορίας.
της φυλακής του Tegel και ήταν ελεύθερος. Χθες ήταν ακόμα πίσω στα χωράφια και τσουγκράνιζε μερικές πατάτες μαζί με τους άλλους, ντυμένος με τα ρούχα της φυλακής, σήμερα έφευγε, φορώντας το κίτρινο καλοκαιρινό παλτό του. Εκείνοι βρισκόταν ακόμα πίσω, τσουγκράνιζαν. Αυτός ήταν ελεύθερος. (Alfred Döblin, Berlin Alexanderplatz, αναφορά από Martínez/Scheffel, Michael 2012: 34 f., σε ελεύθερη αυτοσχέδια μετάφραση) • Πρόληψη: <You did well>, said Miss Brodie to the class, when Miss Mackay had gone, <not to answer the question put to you. It is well, when in difficulties, to say never a word. (…). Speech is silver but silence is golden. Mary, are you listening? What was I saying?> Mary Macgregor, lumpy, with merely two eyes, a nose and a mouth like a snowman, who was later famous for being stupid and always to blame and who, at the age of twenty-three, lost her life in a hotel fire, ventured, <Golden> (Muriel Spark, The Prime of Miss Jean Brodie, αναφορά από Martínez/Scheffel 2012: 35)
απαντήσουμε τη παρακάτω ερώτηση: Πόσο διαρκεί η αφήγηση ενός γεγονότος ή μιας σειράς γεγονότων της ιστορίας; • Ισοχρονία: Διάλογοι. Η διήγηση διαρκεί ακριβώς όσο το συμβάν. • Επιτάχυνση: Σε λίγο χρόνο, διηγούμαστε ένα μεγάλο διάστημα γεγονότων. • Επιβράδυνση: Η διήγηση ενός γεγονότος αφηγείται με μεγάλη λεπτομέρεια. • Έλλειψη: Ένα γεγονός αποσιωπάται. • Παύση: Η πλοκή σταματά για λίγο. Αντί αυτού έχουμε τη παρουσίαση πχ ενός τοπίου, σχόλια, ιστορικά γεγονότα κλπ.
απάντηση της ακόλουθης ερώτησης: Πόσο συχνά παρουσιάζεται και αφηγείται ένα γεγονός της ιστορίας; 1. Αναφέρεται μια φορά κάτι που συνέβη μια φορά. 2. Αναφέρεται μια φορά κάτι που συνέβη παραπάνω από μια φορές. 3. Αναφέρεται παραπάνω από μια φορές κάτι που συνέβη μια φορά. 4. Αναφέρεται παραπάνω από μια φορές κάτι που συνέβη παραπάνω από μια φορές.
γωνίες με τις οποίες ένα ή περισσότερα συμβάντα μπορούν να περιγραφτούν μέσα στο κείμενο. 1. Οι δύο άξονες που μελετόνται από τον Genette στη κατηγορία αυτή είναι οι ακόλουθοι:Απόσταση: Βλέπουμε/ ακούμε όσα συμβαίνουν; Ή παρουσιάζονται σε εμάς με απόσταση; (πόσο κοντά βρίσκεται ο αναγνώστης στο κείμενο;) 2. Προοπτική: Από ποια προοπτική αφηγούνται τα συμβάντα; ( πόσο κοντά είναι αυτός που αφηγείται με τις φιγούρες της ιστορίας;)
μόνο από τον αφηγητή. Δεν βλέπουμε/ακούμε όσα συμβαίνουν. • Μετατιθέμενος λόγος: Ένα συμβάν μεταφέρεται στον αναγνώστη σαν να συμβαίνει μπροστά στα μάτια του. Έχουμε αυτολεξεί αναφορά όσων συμβαίνουν.
μια φωλιά στον κήπο μας και μέσα βρίσκονται και δύο μικρά» « Αυτό ήταν! Που είναι; Είναι σπίνοι; Ή μήπως αηδόνια;» « Δεν σου λέω! Πρέπει να μαντέψεις» […] «Σε παρακαλώ, Βαλεντίν! Πες μου» «Μάντεψε!» «Δεν μπορώ. Και δεν θέλω» […] Theodor Fontane Grete Minde (1879) (αναφορά από Martinez/Scheffel S. 42, αυτοσχέδια ελεύθερη μετάφραση) • Διηγηματοποιημένος λόγος: Από τότε που ο άνθρωπος βρίσκεται στη Γη, ακούει ιστορίες ή τις διηγείται ο ίδιος. Ιστορίες που ξεκινάνε καλά αλλά τελειώνουν άσχημα και άλλες που αρχίζουν άσχημα αλλά έχουν ένα τέλος που όλοι θα ευχόταν να έχουν. Για όλα αυτά μόνο λίγα μπορούμε να πούμε, καθώς κανείς δεν έχει ακριβώς καταλάβει που πραγματικά βρίσκεται το τέλος και που η αρχή όλων αυτών των ιστοριών της Γης. […] Wilhelm Raabe Im alten Eisen (αρχή, αυτοσχέδια ελεύθερη μετάφραση)
μας μεταφέρεται μέσω ενός αφηγητή, δεν σημαίνει αυτόματα πως αυτό διηγείται και από τη δική του οπτική γωνία. Στη πρόταση « Η Χριστίνα είχε δει χθες βράδυ την Άννα με τον Γιάννη» έρχεται σε εμάς μέσω ενός αφηγητή, δεν μας το διηγείται η ίδια η Χριστίνα, ούτε το βλέπουμε μόνοι μας. Παρόλα αυτά, την στιγμή της διήγησης, βλέπουμε την Άννα και τον Γιάννη με τα μάτια της Χριστίνας. • Ο Genette ξεχωρίζει τα ακόλουθα ήδη εστίασης: 1. Μηδενική εστίαση ή χωρίς εστίαση 2. Εσωτερική εστίαση 3. Εξωτερική εστίαση
τα συναισθήματα των φιγούρων. Εκτός αυτού, δεν υπάρχουν κενά ούτε στα γεγονότα. Συνήθως είναι συνδεμένη με παντογνώστη αφηγητή. Αφηγητής> πρόσωπα. • Εσωτερική εστίαση: Περιορισμένη οπτική γωνία σε ένα μόνο πρόσωπο (φιγούρα). Η φιγούρα αυτή περιορίζεται σε ό,τι της είναι γνωστό, στις σκέψεις και τα συναισθήματά της. Αφηγητής=πρόσωπα. • Εξωτερική εστίαση: Η δράση του εκάστοτε ήρωα είναι ορατή στον αναγνώστη. Ο αφηγητής μας μεταφέρει λιγότερα από όσα οι φιγούρες. Αφηγητής< φιγούρες.
κι όμως κάποιος τους κρυφάκουσε. Μια όμορφη, νεαρή γυναίκα, η κυρία Τρούντε Μίλντε, ντυμένη με μοντέρνα ρούχα, με αυστηρά όμως φρονήματα, ενώ εκείνοι ακόμα κουβέντιαζαν, πέρασε από το αγρόκτημα και κρύφτηκε πίσω από μια κληματαριά. Δεν της ξέφυγε τίποτα, τα είχε ακούσει όλα. Theodor Fontane, Grete Milde, S. 11. ( αυτοσχέδια, ελεύθερη μετάφραση) • Εσωτερική: Πόσο ακόμα θα διαρκέσει; Πρέπει να έχω το νου μου στην ώρα…. Αυτή η συμπεριφορά σίγουρα δεν ταιριάζει σε μια τόσο σοβαρή συναυλία. Ποιος με παρατηρεί όμως; Αν κάποιος παρόλα αυτά το κάνει, τότε προσέχει τη συναυλία τόσο όσο εγώ… Και σε εκείνον δεν θα χρειαστεί να δώσω καν εξηγήσεις. Σοβαρά τώρα; 10 παρά τέταρτο; Έχω την αίσθηση πως ήδη είμαι εδώ 3 ολόκληρες ώρες… Δεν είμαι συνηθισμένος σε τέτοιες εκδηλώσεις. Τι είναι άραγε αυτό που παίζει; Πρέπει να κοιτάξω το πρόγραμμα που μου έδωσαν. Ναι, σωστά: Το Oratorium! Arthur Schnitzler, Leutnant Gustl. (αυτοσχέδια, ελεύθερη μετάφραση)
έπεσε με τα μούτρα και με ζήλο στη δουλειά. Η τεμπελιά που προ λίγου τον κυρίευε, φαινόταν σαν να είχε εξαφανιστεί εντελώς μαγικά. Δούλευε με τόσο ζήλο, που ήταν σαν να μη παρατήρησε καν, ότι το μικρό σκουλίκι είχε ανέβει ξανά στη λαστιχένια μπότα του ποδιού του. Arno Holz, Papa Hamlet (αυτοσχέδια, ελεύθερη μετάφραση)
τον αφηγητή και τη πράξη της αφήγησης. • Η βασική και κύρια ερώτηση με την οποία ασχολείται είναι το «πως», «πως μεταφέρεται ένα συμβάν;» • Για να απαντήσουμε την ερώτηση αυτή πρέπει να λάβουμε υπόψην τα ακόλουθα: 1. Τη χρονική στιγμή της αφήγησης (πότε μεταφέρεται το συμβάν;) 2. Τον τόπο της αφήγησης (που βρίσκεται ο αφηγητής τοπικά όταν αφηγείται κάτι;) 3. Τη θέση του αφηγητή σχετικά με την ιστορία που αφηγείται (που βρίσκεται; Μέσα στην ιστορία; Έξω από αυτή;) 4. Τον πομπό και τον δέκτη της αφήγησης ( ποιος αφηγείται σε ποιον)
σε μυθιστορήματα κλπ. Όπως εισαγωγές, πρόλογοι κλπ. Δεν σχετίζεται με τον κόσμο της ιστορίας. • Ενδοδιηγηματικό επίπεδο διήγησης: Τα γεγονότα της κύριας διήγησης. • Μεταδιηγηματικό επίπεδο διήγησης: Η διήγηση μιας ιστορίας μέσα στην βασική ιστορία.
• Ο Genette διαχωρίζει τα παρακάτω ήδη αφηγητών: 1. Εξωδιηγηματικός- ετεροδιηγηματικός: Αφηγητής 1ου βαθμού, ο οποίος διηγείται μια ιστορία στην οποία δεν συμμετέχει ο ίδιος. 2. Εξωδιηγηματικός- ομοδιηγητικός: Αφηγητής 1ου βαθμού, ο οποίος διηγείται τη δική του ιστορία, η οποία συνήθως έχει λάβει χώρα στο παρελθόν. 3. Ενδοδιηγηματικός-ετεροδιηγηματικός: Αφηγητής 2ου βαθμού, ο οποίος διηγείται μια ιστορία στην οποία δεν δρα ο ίδιος όμως είναι φιγούρα της βασικής ιστορίας, την οποία διηγείται ένας εξωδιηγηματικός αφηγητής. 4. Ενδοδιηγηματικός- ομοδιηγητικός: Αφηγητής 2ου βαθμού, ο οποίος διηγείται μια ιστορία στην οποία συμμετέχει.
Narratologie? Στο: literaturkritik.de. Απρίλιος 2006: http://www.literaturkritik.de/public/rezension.php?rez_id=9336 • Matias Martinez, Michael Scheffel: Einführung in die Erzähltheorie. Εκδόσεις C. H. Beck Verlag. • Αφηγηματολογία. Η ποιητική του στρουκτουραλισμού» τού βιβλίου τού Δημήτρη Τζιόβα, Μετά την Αισθητική. Θεωρητικές δοκιμές και ερμηνευτικές αναγνώσεις της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Αθήνα 20032, εκδ. Οδυσσέας, σελ. 54-68
evapapageorgiou99
signer
matleenalaakso
bernhardsvt
martine
florets1
herumi
pnuslide
irocho
cbtlibrary
bonbon0605
mosky
tanoku
jonrohan
sferik
bkeepers
paulrobertlloyd
davidbonilla
lauravandoore
irinanazarova
dougneiner
hatefulcrawdad
rmw
geoffreycrofte
